Veganist Wouter Waayer krijgt veel haatreacties, maar blijft zich als boerenzoon inzetten tegen dierenleed in de bio-industrie

Hij had er genoeg van. Van de haatreacties. En misschien hadden al die mensen zelfs wel gelijk, stelde hij. Misschien had hij zijn ouders inderdaad verraden en maakte hij alleen maar content over zijn veganistische lifestyle voor de likes. Een ego-dingetje dus. Daarom kondigde hij aan weliswaar veganist te blijven, maar te stoppen met influencen. De haat werd hem te veel.  

De reacties stroomden binnen: “Ik mag hopen dat dit een 1 april grap is?” Dat was het inderdaad. Want Wouter Waayer, boerenzoon én veganist is een man met een missie: hij wil mensen laten zien waar dat stuk vlees op hun bord vandaan komt en hoe het anders kan. Dat dit haatreacties oproept, en zelfs doodsbedreigingen, is jammer, maar hij laat ze vrij makkelijk van zich af glijden, vertelt hij als ik hem spreek.

Haatreacties van boeren

“Mijn kracht is juist dat ik een jongen uit Twente ben die is opgegroeid op een boerderij waar kalveren worden vetgemest voor de slacht. Ik weet waar ik het over heb.” Maar juist die afkomst als boerenzoon zien sommigen als verraad.

“Als ik dan weer eens bij Radio Oost ben geweest of in een artikel in Tubantia sta, dan krijg ik veel gezeik. ‘Ik ram je neer’ zeggen ze dan. Een oude buurjongen wilde zelfs een keer mijn adres verkopen, zodat mensen me konden opzoeken. En buren van vroeger hebben me een keer dreigend opgebeld. Maar veruit de meeste haatreacties krijg ik via social media en heel eerlijk doet me dat niet zoveel.”

In tegenstelling tot wat hij in zijn post op 1 april zei, gaat hij gewoon door. “Het moet wel, want het moet echt anders. Het is zo’n gruwel wat er allemaal gebeurt: ik kan er elke dag wel om huilen wat er gaande is in die stallen. Als ik dat zou kunnen stoppen, dan zou ik dat gelijk doen. Tot die tijd deel ik mijn kennis en ervaringen, want ik denk dat ik op die manier iets kan betekenen voor die dieren.”

Van boerenzoon naar veganist

Als hij terugdenkt aan vroeger op de boerderij komt het niet helemaal als een verrassing dat hij veganist is geworden. Al was het een geleidelijk proces. “Vroeger als kind zag ik al die kalveren wel hutje mutje op elkaar staan en ik wist ook dat ze naar de slacht gingen en dat ze daarna op mijn bord belandde. Maar ik dacht daar verder niet zoveel over na. Ik wist niet beter dan dat het zo ging.”

“Maar op een gegeven moment hadden we een kalf, dat herinner ik me nog goed, waar ik een bepaalde band mee had. Het was een stiertje die in een aparte stal stond en die ik altijd ging knuffelen of waar ik dan bij in slaap viel. Op een dag was hij weg, net als de andere kalveren natuurlijk, maar hier was ik echt door van streek. Misschien is toen het zaadje geplant.”

Kan het niet anders?

Uiteindelijk werd hij eerst vegetariër toen hij op zijn 26^e uit huis ging en in Almelo ging samenwonen met zijn vriendin – en later veganist. “Omdat ik in die tijd niet meer dagelijks op de boerderij rondliep, ontstond er ruimte om na te denken. Ik zag wat documentaires, waaronder Cowspiracy, en volgde wat vegan influencers en kwam erachter dat het helemaal niet zulke rare mensen waren als thuis gedacht werd. Sterker nog: ze hadden een punt.”

“Toen ik mijn vader vroeg waarom hij het werk deed wat hij deed, haalde hij zijn schouders op en zei dat er brood op de plank moest komen en dat het nou eenmaal zo gaat. Ik denk ook deels dat hij er helemaal niet over nadacht. Dat deed ik ook niet toen ik nog op de boerderij woonde.”

“Ik was gek op dieren en noemde mezelf echt een dierenvriend, maar ik at ze wel op en ik dacht ook: dat gaat nou eenmaal zo. Iedereen doet dat. Als je de bio-industrie dagelijks ziet, word je er ook immuun voor. Het wordt genormaliseerd en dan zie je niet meer hoe gek het eigenlijk is tot je wat meer afstand neemt.”

Vlees met een vieze nasmaak

Dat Wouter uiteindelijk veganist werd, hebben zijn ouders volledig geaccepteerd. “Ze koken ook vegan maaltijden voor mij, maar eten het zelf niet. Ik verwacht ook niet dat ze nog heel erg gaan veranderen, al zei mijn moeder laatst wel dat ze toch een beetje een vieze nasmaak kreeg van vlees en dat het haar steeds meer ging tegenstaan. Zo begon het bij mij ook: die vieze smaak van vlees associeerde ik met de dieren: het smaakt zoals de koeienstal ruikt. Zo is dat bij zuivel ook: die stal proef je gewoon.”

Ook van zijn vrienden is niemand vegetariër of veganist. “Een paar begrijpen het wel en eten minder vlees, maar een groot deel vindt het onzin en maakt er grappen over. Het leeft hier gewoon nog niet zo. Net als het klimaat. Ik verbaas me soms over de keuzes van vrienden: heel veel kleding kopen bij fast fashion-ketens, alles van plastic, een tuin vol gras of tegels… Ze zijn er nul mee bezig, terwijl sommigen ook kinderen hebben, dus dat verbaast me dan: het is ook jullie toekomst, denk ik dan.”

Een man met een missie

Uiteindelijk hoopt Wouter dat alle stallen gaan sluiten en iedereen plantaardig gaat eten. “Ik denk dat dat sneller zou kunnen gaan dan we denken. Ik heb mijn hoop op kweekvlees gezet. Het kan snel gaan als dat niet van echt te onderscheiden is en bovendien goedkoper is dan echt vlees, omdat kweekvlees straks 24/7 gemaakt kan worden in fabrieken met veel lagere kosten dan het onderhouden van vee en stallen. En prijs is voor de meeste mensen toch doorslaggevend: ze gaan nog steeds voor de kiloknallers.”

Op zo’n toekomst hoopt hij ook voor melk en kaas, dankzij het werk van Those Vegan Cowboys die in een laboratorium ‘echte’ kaas proberen te maken van gras, wat dankzij de caseïne heel anders van smaak zal zijn dan de vegan kazen van noten of kokos die nu in de winkels liggen. 

En wat betreft de boeren? “Onze boerderij heeft nu 250 vleeskalveren, maar als je ervan wil leven heb je er eigenlijk 500 nodig, wat maar weer aangeeft hoezeer schaalvergroting nog steeds een rol speelt. Mijn vader heeft ernaast nog een eigen bedrijf in stalinrichting en mijn broer, die de boerderij wil overnemen, is ook nog installateur. Boer zijn is financieel heel onaantrekkelijk, maar het is ook helemaal niet leuk meer. Je bent meer een soort fabrieksmedewerker dan boer. Ik zou zeggen: laat je uitkopen, maar daar heeft mijn vader nu nog geen oren naar. Misschien dat mijn broer er uiteindelijk alleen maar gaat wonen en geen vleeskalveren mee zal hebben.”

Wouter Waayer won de Vegan Award 2024 voor zijn werk als vegan influencer. Op Instagram heeft hij 15,5K volgers.