Wat is groener: de vaatwasser of met de hand afwassen?

Bij mij thuis aan de keukentafel vindt regelmatig een discussie plaats over de vaatwasmachine: is het nu duurzaam en waterbesparend om een vaatwasser te gebruiken of kun je beter met de hand afwassen? Wat kost meer energie? En wat kost meer geld? Wil je een (nieuwe) vaatwasser kopen? Lees dan even door, want ik ging op onderzoek uit. 

Afwasstudie versus de realiteit

De Universiteit van Bonn rekende al eens uit dat vaatwassers de helft van de energie, een zesde van het water en een heleboel minder zeep gebruiken in vergelijking met afwassen met de hand. De cijfers zijn echter zeer afhankelijk van de omstandigheden. Zo gaat de studie er vanuit dat je bij het afwassen met de hand de kraan laat stromen. In het buitenland wordt dit vaak gedaan. Wij Nederlanders staan er echter om bekend om in een sopje af te wassen. Dit verandert de cijfers wat betreft waterverbruik natuurlijk alweer drastisch.

Waterverbruik

Vaatwassers gebruikten 10 jaar geleden nog gemiddeld 23 liter water per wasbeurt, maar ze worden steeds zuiniger. De Consumentenbond heeft het inmiddels over 13 liter water per wasbeurt. Daarbij wordt gemiddeld 1,06 kWh aan energie verbruikt.

In een afwasteiltje past gemiddeld 6 tot 11 liter water: dat is dus minder dan de bovengenoemde 13 liter van de vaatwasser. Maar: meestal laten we het water even doorstromen om het warm te laten worden voordat we het teiltje vullen. En: we spoelen de vaat ook vaak voor om het ergste vuil alvast te verwijderen (iets dat bij een vaatwasser niet hoeft en zelfs afgeraden wordt).

Als je er vanuit gaat dat er gemiddeld 7 liter water per minuut uit een kraan stroomt, kom je qua watergebruik dus toch al snel boven de 13 liter van de vaatwasser. Hoewel Kassa Groen stelde dat het watergebruik bij een vaatwas en handafwas ongeveer gelijk is.

Energieverbruik

Een vaatwasser verbruikt per afwas gemiddeld twee keer zoveel energie als een handafwas, stelt Milieu Centraal. Door dat hogere energieverbruik is een vaatwasser dus een stuk minder milieuvriendelijk. Een afwasmachine moet het water namelijk continu op temperatuur houden en voor een gemiddeld wasprogramma is dat 1,5 uur. Met een ecowasprogramma kan je een kwart van het stroomverbruik besparen.

Daarnaast is het slim om de vaatwasser pas aan te zetten als deze helemaal vol is. Wie een beetje handig is in het inruimen van de vaatwasser jaagt er met een gemiddelde vaatwasbeurt dan ook meer afwas doorheen. Het is trouwens beter voor het milieu om een standaard formaat afwasmachine te hebben en meer servies (zodat je minder vaak hoeft af te wassen) dan een kleinere vaatwasser en minder servies.

Financiën

Volgens de Consumentenbond kost het gemiddeld 22 cent om je vaatwasser het hoofdprogramma te laten draaien. Dat lijkt niet veel, maar laten we eerlijk zijn: het telt wel op. Het ouderwetse afwassen met de hand kost beduidend minder, zeker als je dat op de ‘Nederlandse manier’ doet met een teiltje.

Bij de handafwas hoeft het water alleen aan het begin te worden verwarmd. Dat scheelt aanzienlijk in energiekosten. Als je dan ook nog eens een bescheiden hoeveelheid afwasmiddel gebruikt en niet te veel en vooral ook niet te heet voorspoelt, dan scheelt dat helemaal. Want heet water – zo weten we inmiddels – belast het milieu nou eenmaal 50% meer dan koud water.

Als je met je vaatwassser voor het ecoprogramma kiest, kan je zo’n 20 euro per jaar besparen ten opzichte van het ‘reguliere hoofdprogramma’. Als je de vaatwasser dan ook nog eens op het nachttarief draait (als je dat hebt), ben je behoorlijk zuinig bezig. Toch versla je de handwas er waarschijnlijk niet helemaal mee als het om de financiën gaat.

Conclusie: vaatwasser of handafwas?

Als je de afwas met de hand en een teiltje doet (en de kraan dus niet laat stromen), is dit echt beter voor het milieu én voor je portemonnee.  Dat zit hem vooral in het energieverbruik, want qua water maakt het niet zo heel veel uit (mits je de kraan dus niet laat stromen tijdens het afwassen en niet al te uitgebreid en heet voorspoelt). Probeer verder zo weinig mogelijk zeep te gebruiken.

Kies je toch voor het gemak van een vaatwasser (wat inmiddels meer dan de helft van de Nederlanders doet), zet hem dan niet aan voordat hij helemaal vol is en kies voor het ecoprogramma. Voorspoelen is absoluut niet nodig en wordt zelfs afgeraden. Als je een nachttarief hebt, kan dat in de portemonnee schelen.

De vaatwasser biedt gebruikersgemak, maar persoonlijk houd ik het voorlopig met het oog op duurzaamheid – en de bijkomende gezelligheid – maar even bij afwassen met de hand.

Wat doe jij: afwassen met de hand of met de vaatwasser? En wat zijn daarbij je overwegingen? Laat het ons weten door hieronder een reactie achter te laten. 

Over de schrijver

75 gedachten over “Wat is groener: de vaatwasser of met de hand afwassen?”

  1. Wij hebben absoluut geen ruimte voor een vaatwasser in ons minuscule keukentje, dus wij wassen af met de hand. Ik denk dat ik ergens tussen de 8 en 10 L per keer gebruik (wasbak niet eens helemaal vol, nergens voor nodig), en was normaal gesproken alleen aan het eind van de dag af. Als we weinig afwas hebben laat ik het een dag staan, maar als ik wat lekkers heb gebakken vraagt dat natuurlijk om een extra afwasje, maar meestal beperkt dat zich tot de hoeveelheid water die in de beslagkom past 😉 Het koude water gebruik ik om even voor te spoelen, zodra het wat warmer begint te worden gaat de stop erin. Gelukkig wordt ons water snel warm! Kan echt geen vaatwasser tegenop hoor.

  2. Wassen altijd met stromend water af. Eerst koud voorspoelen, met een klein beetje water. Bestek in een pannetje koud water voorweken. Afwassen ook met een kleine straal, dus echt geen 7 liter per minuut.

  3. Lekker met de hand, heb je ook gelijk een moment van mindfulness. Wij zijn veel te verwent.
    Ook leuk voor de kinderen om te helpen. Lekker ruzie maken wie afdroogd en wie afwast.
    Dat missen al die mensen met een vaatwasser 🙂

  4. Teiltje ? Nee, niet nodig, ik kom met veel minder liters warm water uit: gewoon een pan(netje) vullen , en een pietsje afwasmiddel erin, Bio is ideaal. Vandaar uit steeds het sponsje vol met afwaswater gebruiken en de vaat “poetsen” ( das Geschirr putzen ) , dan in de rechter spoelbak later dunnetjes afspoelen.
    Men kan berekenen zoveel men wil, het is altijd een deel natte vingerwerk, net als bij vele andere onderzoeken. Douchen deed ik ook in de weken dat het 38 graden was, maar 1 x per week.
    Ach, en vroeger, jaren 50 en 60 op het gemengde boerenbedrijf, wat werd daar niet gezweet, buiten in de zon werken bij boven de 40 graden. En denk maar niet, dat we toen al een douche hadden. . .
    Dus: een emmertje water, lauwwarm of koud moest het doen, klaar, niet zeuren.

  5. Ik heb (al weer enige tijd terug) als alleengaande (gescheiden, vader) een huis gekocht. Ik heb bij de inrichting van de keuken bewust geen vaatwasser genomen. Ik ken het gemak ervan. Maar om nou voor m’n eentje een vaatwasser te nemen, vond, en vind, ik onzinnig. Ook in mijn afwasteiltje spaar ik mijn spullen op. Ik ga niet na elke maaltijd, zelfs niet iedere dag, staan afwassen. Hooguit even snel afspoelen alvorens het in de afwasbak te doen. Spaart ook weer water.

  6. Eigenlijk vind ik de belangrijkste conclusie: de verschillen zijn niet groot en als er al verschil is, is dat niet goed aan te geven.

    Wil je duurzaam bezig zijn, dan kun je dus beter niet nadenken over je afwas, maar gewoon minder spullen kopen, minder vliegen en vaker met het OV reizen, of wandelen of fietsen in plaats van de auto gebruiken. Dat zijn allemaal dingen die wel direct verschil maken.

  7. Wij hebben geen vaatwasser, spoelen met koud water even af, klein teiltje met eco afwasmiddel. Zo vuil is de boel ook niet. Wassen soms niet af, zetten in teiltje in het kastje. Dan kan alles in 1 keer. We gebruiken bekers vaker, even omspoelen, klaar. veel serviesgoed hebben we dus ook niet, kan ook niet in een kleine keuken. ik denk wel beter dan een vaatwasser, maar het ligt er dus aan hoe je afwast merk ik.

  8. ik was (als alleenstaande) regelmatig meteen af na het eten en als dat een gewone boterhammaaltijd is kan dat net zo goed zonder zeep gebeuren, het water kan je dan nadien nog gebruiken voor in de tuin om of het WC door te spoelen. Doordat ik een warmwaterboiler heb (die op minimum staat) heb ik altijd meteen water dat warm genoeg is en hoef ik geen water te laten lopen tot het warm wordt.

  9. Zoals in andere kommentaren al gezegd geweest is, werden de middelen die nodig zijn om een vaatwasmachine te produceren blijkbaar niet meegeteld in het geheel. Los van dat zijn beide manieren sowieso een pak duurzamer dan de andere keuze die door veel mensen (vooral in de VS) gemaakt wordt: wegwerpmateriaal.

  10. Sinds een week, ja echt! Een vaatwasser na 40 jaar afwassen. Gekozen omdat een dochter weer thuis kwam wonen, en ik soms 3 of 4 keer in een sopje stond af te wassen. Water kwam van boven, van de ketel en t duurde even voordat het heet genoeg was. ( koud water werd opgevangen en elders weer gebruikt). Al die tijd stond de ketel dus t water te verwarmen ( en dus gas te verbruiken).
    Nu niet meer, in een dag is de afwasmachine echtvol, en hij gebruikt maar 6 liter.
    Bewust voor gekozen en in alle opzichten win, win, win

Reacties zijn gesloten.