Wat is groener: de vaatwasser of met de hand afwassen?

Bij mij thuis aan de keukentafel vindt regelmatig een discussie plaats over de vaatwasmachine: is het nu duurzaam en waterbesparend om een vaatwasser te gebruiken of kun je beter met de hand afwassen? Wat kost meer energie? En wat kost meer geld? Wil je een (nieuwe) vaatwasser kopen? Lees dan even door, want ik ging op onderzoek uit. 

Afwasstudie versus de realiteit

De Universiteit van Bonn rekende al eens uit dat vaatwassers de helft van de energie, een zesde van het water en een heleboel minder zeep gebruiken in vergelijking met afwassen met de hand. De cijfers zijn echter zeer afhankelijk van de omstandigheden. Zo gaat de studie er vanuit dat je bij het afwassen met de hand de kraan laat stromen. In het buitenland wordt dit vaak gedaan. Wij Nederlanders staan er echter om bekend om in een sopje af te wassen. Dit verandert de cijfers wat betreft waterverbruik natuurlijk alweer drastisch.

Waterverbruik

Vaatwassers gebruikten 10 jaar geleden nog gemiddeld 23 liter water per wasbeurt, maar ze worden steeds zuiniger. De Consumentenbond heeft het inmiddels over 13 liter water per wasbeurt. Daarbij wordt gemiddeld 1,06 kWh aan energie verbruikt.

In een afwasteiltje past gemiddeld 6 tot 11 liter water: dat is dus minder dan de bovengenoemde 13 liter van de vaatwasser. Maar: meestal laten we het water even doorstromen om het warm te laten worden voordat we het teiltje vullen. En: we spoelen de vaat ook vaak voor om het ergste vuil alvast te verwijderen (iets dat bij een vaatwasser niet hoeft en zelfs afgeraden wordt).

Als je er vanuit gaat dat er gemiddeld 7 liter water per minuut uit een kraan stroomt, kom je qua watergebruik dus toch al snel boven de 13 liter van de vaatwasser. Hoewel Kassa Groen stelde dat het watergebruik bij een vaatwas en handafwas ongeveer gelijk is.

Energieverbruik

Een vaatwasser verbruikt per afwas gemiddeld twee keer zoveel energie als een handafwas, stelt Milieu Centraal. Door dat hogere energieverbruik is een vaatwasser dus een stuk minder milieuvriendelijk. Een afwasmachine moet het water namelijk continu op temperatuur houden en voor een gemiddeld wasprogramma is dat 1,5 uur. Met een ecowasprogramma kan je een kwart van het stroomverbruik besparen.

Daarnaast is het slim om de vaatwasser pas aan te zetten als deze helemaal vol is. Wie een beetje handig is in het inruimen van de vaatwasser jaagt er met een gemiddelde vaatwasbeurt dan ook meer afwas doorheen. Het is trouwens beter voor het milieu om een standaard formaat afwasmachine te hebben en meer servies (zodat je minder vaak hoeft af te wassen) dan een kleinere vaatwasser en minder servies.

Financiën

Volgens de Consumentenbond kost het gemiddeld 22 cent om je vaatwasser het hoofdprogramma te laten draaien. Dat lijkt niet veel, maar laten we eerlijk zijn: het telt wel op. Het ouderwetse afwassen met de hand kost beduidend minder, zeker als je dat op de ‘Nederlandse manier’ doet met een teiltje.

Bij de handafwas hoeft het water alleen aan het begin te worden verwarmd. Dat scheelt aanzienlijk in energiekosten. Als je dan ook nog eens een bescheiden hoeveelheid afwasmiddel gebruikt en niet te veel en vooral ook niet te heet voorspoelt, dan scheelt dat helemaal. Want heet water – zo weten we inmiddels – belast het milieu nou eenmaal 50% meer dan koud water.

Als je met je vaatwassser voor het ecoprogramma kiest, kan je zo’n 20 euro per jaar besparen ten opzichte van het ‘reguliere hoofdprogramma’. Als je de vaatwasser dan ook nog eens op het nachttarief draait (als je dat hebt), ben je behoorlijk zuinig bezig. Toch versla je de handwas er waarschijnlijk niet helemaal mee als het om de financiën gaat.

Conclusie: vaatwasser of handafwas?

Als je de afwas met de hand en een teiltje doet (en de kraan dus niet laat stromen), is dit echt beter voor het milieu én voor je portemonnee.  Dat zit hem vooral in het energieverbruik, want qua water maakt het niet zo heel veel uit (mits je de kraan dus niet laat stromen tijdens het afwassen en niet al te uitgebreid en heet voorspoelt). Probeer verder zo weinig mogelijk zeep te gebruiken.

Kies je toch voor het gemak van een vaatwasser (wat inmiddels meer dan de helft van de Nederlanders doet), zet hem dan niet aan voordat hij helemaal vol is en kies voor het ecoprogramma. Voorspoelen is absoluut niet nodig en wordt zelfs afgeraden. Als je een nachttarief hebt, kan dat in de portemonnee schelen.

De vaatwasser biedt gebruikersgemak, maar persoonlijk houd ik het voorlopig met het oog op duurzaamheid – en de bijkomende gezelligheid – maar even bij afwassen met de hand.

Wat doe jij: afwassen met de hand of met de vaatwasser? En wat zijn daarbij je overwegingen? Laat het ons weten door hieronder een reactie achter te laten. 

Over de schrijver

75 gedachten over “Wat is groener: de vaatwasser of met de hand afwassen?”

  1. Toen wij ons huis kochten was de vaatwasser het eerste wat eruit ging. Wij wassen al jaren met de hand af. Wel voorspoelen. Vette pan met een keukenpapier schoonvegen. Een druppeltje van een zo milieuvriendelijk mogelijk afwasmiddel in warm water in een teiltje. Na het afwassen het water gebruiken om het aanrecht en de tafel schoon te maken. Daarna gaat het water in een emmer om het toilet door te spoelen. Voor ons werkt dit prima. Samen afwassen is gezellig en alleen afwassen is voor ons ‘meditatief afwassen’. Je kan lekker rustig over van alles nadenken.

  2. Ik ga voor de vaatwasser. De stroom komt van de (40) zonnepanelen en ik gebruik steeds maar een half ecoblokje vaatwasmiddel omdat daarmee de vaat ook schoon wordt. En natuurlijk alleen als hij bomvol zit!

  3. Ivm met de naderende oude dag alsnog voor een (3/4) vaatwasser gekozen, die in dit 1-persoonshuishouden twee maal per week draait.
    De vaat goed afschrappen en niet voorspoelen, jammer dat veel mensen dat hardnekkig blijven doen terwijl het zelfs in de gebruiksaanwijzing wordt afgeraden. Wees zuinig met vuilmaken: doe eens twee keer met een bordje of kop, daar ga je niet dood aan.
    Afwassen in een teiltje wint natuurlijk altijd in een milieuvergelijking, het apparaat meegerekend.
    Maar ik vind deze vergelijking in zijn geheel mank gaan.
    Tuurlijk, de afwas wordt in een teiltje aanvaardbaar schoon, maar het resultaat kan absoluut niet concurreren met de blinkend zuivere borden, glimmende glazen en glanzende kopjes die me nu tegemoet stralen uit mijn kleine nijvere afwashulpje. Word er elke keer nog blij van.
    Doe maar eens ‘n tijdlang de was op de hand, en vergelijk je kleding dan met wat in een wasmachine is gewassen. Een machine maakt de boel eenvoudig veel grondiger schoon.

  4. Wat jammer dat het onderzoek toch niet geheel goed is uitgevoerd. Een volle vaatwasser met pannen, borden, bestek en servies krijg je niet met 1 teiltje sop schoon. Ik zeg test het gewoon eens wat je een hele dag gebruikt.

    Belangrijker is dat je nooit op 65 graden een handafwas kan doen, dat is te heet, ook de hygiëne is dus minder goed op de handafwas.

    De vaatwasser is absoluut een luxe, dat begrijpen we allemaal wel. Je kan nog verder doorslaan, de aanschaf van de vaatwasser er bij optellen en de eventuele aanpassing in de meterkast, of het breken van servies wat bij een handafwas meer voorkomt.

  5. Nu een vaatwasser . Jarenlang niet gehad. Toen wasten we idd af in de rechtergootsteenbak en had ik schoon warm, alleen maar water in de linkerbak voor het afspoelen. Werkte ook heel fijn. Doe het nu nog als er geen vaatwasser beschikbaar is.

  6. Er is ook een andere manier van afwassen. Eerst alles met een nat sponsje goed insoppen en daarna afspoelen met (koud) water. Werkt natuurlijk het beste als je dit meteen na het eten doet. Vaat wordt net zo schoon en je gebruikt geen warm water. Wij gebruiken de vaatwasser hier als droogrek, krijg hem vaak niet vol.

  7. Goeden dag!
    Over 3x maanden verhuis Ik naar een spik splinter
    nw apartement en wil dus een vaatwasser gaan kopen.
    Waar Ik nu woon is daar geen plek voor.
    Ik heb een GIGANTISCHE hekel aan afwassen en heb dan ook.
    na een week dan ook een aanrecht vol puin omdat Ik
    het teveel op laat lopen.
    Ik zie bij andere mensen hoe veel schoner een vaatwasser
    de vaat doet dan met de hand.
    Mijn besluit staat al vast;kopen zo,n ding.
    Ik heb wel in de gaten dat een beetje vaatwasser 600euro +
    kost.
    Ik zie wel.

  8. Toen onze vaatwasser stuk ging (na slechts 5 jaar normaal gebruik) kreeg ik van de monteur te horen dat de vaatwassers van tegenwoordig gemaakt zijn om max 10 jaar mee te gaan! Als je al die kapotte machines meerekent, lijkt handafwas me toch duurzamer.

  9. ik was eens in de 4 – 7 dagen af. Ik gebruik daarbij zo’n 8 liter water met een mimimale hoeveelheid afwasmiddel. Voorspoelen doe ik direct nu gebruik. Hiervoor reken ik zo’n 2-4 liter warm water.
    Na afwassen gebruik ik het sopje soms om de gootsteen en gasstel mee af te wassen, door te spoelen.

    Ik houd van een schone afwas, de hoeveelheid water heeft hier echter weinig invloed op. Het gaat meer om de arbeid die je erin stopt. Ik merk als mijn moeder of vriendin de afwas doet, dat het veel meer water kost en bovendien een stuk minder schoon wordt.

    Al met al gebruik ik ca.1,5 tot 2,5 liter water per dag voor afwas en schoonmaak.

Reacties zijn gesloten.