Het WK voetbal in Zuid-Afrika gaat in juni van start. Hetkanwel.nl besteedt de komende maanden aandacht aan verschillende aspecten van het land, de bewoners en de verschillende culturen die het gastland rijk is. Nieuws, achtergrondartikelen en columns belichten het land. Ditmaal Ubuntu: een manier van samenleven.
Ubuntu is een Afrikaans woord. In Xhosa en Zulu, twee van de talen die officieel gesproken worden in Zuid-Afrika, betekent het ‘mensen zijn mens door andere mensen’. Ubuntu is in Zuid(elijk)-Afrika een diep doordrongen begrip, dat de samenleving vormgeeft en beslissingen beïnvloedt. Zou dit kunnen zijn waar we in Nederland ook naar op zoek zijn in onze samenleving?
Ubuntu staat voor harmonie, eenheid, vereenzelviging, insluiting en heeft van zichzelf in zich dat we anderen willen helpen en niemand uit zullen sluiten. Een prachtig idee, dat in Zuid-Afrika, mogen we gerust vaststellen, heeft geleid tot de evolutie na afschaffing van Apartheid en de basis vormt van de onbaatzuchtige, maar zelfrespecterende houding van Nelson Mandela in de jaren van wederopbouw in het land.
In Nederland heeft de individualisering hoogtij gevierd in de afgelopen decennia. Langzaam zijn wij op zoek gegaan naar een nieuwe vorm van samenleven waarin wij onszelf niet wegcijferen, maar wel de ander volop kunnen respecteren. We hebben nu eenmaal verplichtingen naar onszelf, maar willen ook de ander niet tekort doen. We zijn op zoek naar win-win situaties: iets werkt voor beiden of het werkt kennelijk niet.
Ubuntu staat ook voor ‘vrede’. Een ander Afrikaans gezegde zegt: ‘Als er vrede is in het individu, dan is er vrede in de familie’. Dit kunnen we doortrekken tot en met de grootte van een volk, bijvoorbeeld de Nederlandse natie. Het huidige stelsel van samenwerken of –leven in Nederland of de rest van de Westerse wereld gaat niet ver genoeg om Ubuntu te mogen heten. Het gaat niet alleen om met elkaar groeien, maar juist om elkaar te laten groeien. Het gaat niet om winnen, consumeren of de beste zijn in wat je doet. Het gaat erom dat je samenwerkt en zo een beetje beter wordt (als je dan toch de competitie erin wilt houden).
Ubuntu zorgt voor ruimte om anderen in je leven toe te laten. Dat wil niet zeggen dat je een kamer beschikbaar stelt in je huis om iemand in te laten leven. Dat kan, dat mag, maar de echte Ubuntu uit zich in het feit dat je anderen de mogelijkheid geeft zich te uiten, ideeën te ventileren. Vervolgens ben jij in staat om daar goed over na te denken, voordat je in de tegenaanval gaat; je absorbeert, begrijpt en daarna pas probeer je die persoon alsnog jouw overtuiging mee te delen.
In Nederland is het politieke klimaat de afgelopen jaren verhard. We zijn minder tolerant geworden, we zijn strenger, minder begripvol en ongeduldiger. Dit draagt niet bij aan een fijn leefklimaat waarin wij onszelf kunnen zijn en onszelf en anderen kunnen begrijpen en verbeteren. Ubuntu geeft een handvat om alle verschillen te begrijpen. Hiervoor moeten we dan wel Ubuntu, of het begrip dat het dichtst in de buurt komt in de Nederlandse taal: vrede, gaan omarmen in de samenleving. We zullen moeten gaan denken in overeenkomsten en overeenstemming in plaats van verschillen en verwijdering.
Bekijk meer over het begrip Ubuntu in de serie Grote denkers over de toekomst – IKON 2009
Lees meer over Ubuntu op Wikipedia
4 gedachten over “Ubuntu – een manier van samenleven”
Pingback: Voetbal kan best zonder scheidsrechter - hetkanWel.nl
Als ik via de traditionele media kijk naar het Afrikaanse continent zie ik bitterweinig Ubuntu. De mooie en goede verhalen die er ongetwijfeld zijn en exemplarisch zijn voor Ubuntu, verdienen een -extra- raam…
Prachtig! Je zou er een soort handboek van kunnen maken: Ubuntu voor Nederlanders…
Inspirerend stuk, mooi voor Hemelvaart!
Reacties zijn gesloten.