Tuinieren, hoeksteen voor gezond en sociaal leven

Waar mensen samen tuinieren, ontstaat verbroedering: daar eten mensen gezonder, hebben beter contact met de aarde, met hun lichaam en met elkaar. Misschien is tuinieren wel het best bewaarde geheim van de beroemde Blue Zones: plekken op aarde waar je de meeste kerngezonde, blije honderdjarigen vindt. Want op al die plekken zijn die druk met hun groentetuintjes. Lees over de verbazingwekkende effecten van een stadstuintje, en vijf tips om er zelf mee te beginnen.
Huisarts Daphne Miller publiceerde dit voorjaar het boek Farmacology, waarin zij bij zeven groene projecten ontdekt hoe gezondheid samengaat met sociale en ecologische harmonie. Zelf tuinieren, maakt dat je meer groente gaat eten, minder bloedsuiker en vet aanmaakt, depressieve gevoelens verminderen en je uithoudingsvermogen verbetert Een mooi voorbeeld zijn de stadstuinen in de Bronx, New York, voorheen een ernstige achterstandswijk waar de parken zeer onveilig waren. Sinds er openbare stadstuinen ontstaan, keert het tij ten goede. Mensen komen er spontaan langs en een ervan heeft zelfs een kapelletje om tot rust te komen. Er worden picknickparties gehouden, zonder drugs, maar met een kopje thee en een hapje.
Tuinsport
Daphne Miller observeert hoe een stokoude man, Alexander, zijn tuin doet: ‘Hij tilde, trok, groef en duwde soms op een voet balancerend zoals een danser. Allemaal activiteiten die hem hielpen zijn gevoel voor evenwicht te bewaren en te versterken, zijn lichaamskracht en zijn gezien zijn leeftijd opmerkelijk atletische lichaamsbouw. ‘Uit onderzoeken blijkt dat doorgaan met elke vorm van actieve vrijetijdsbesteding, of het nu golfen is of schaken, het behouden van cognitieve functies stimuleert.
Tuinieren helpt niet alleen ouderen. Volwassenen verkopen de groente en fruit uit stadstuinen vaak in stalletjes ter plekke. Kinderen in de New Yorkse achterstandswijken South Bronx en in Harlem die bij zulke stalletjes dingen kochten, kregen de neiging bij elke maaltijd groente en fruit te gaan eten. Hetzelfde effect werd gesorteerd als kinderen zelf meededen met school- of stadstuinen, speciaal wat betreft de waardering voor ‘moeilijke’ groenten als spinazie, bieten en pompoen. Het onderzoek liet ook zien dat ouderen hun groente-inname opvoeren als ze regelmatig met deze jonge tuinders en groente-eters in contact komen.
De effecten zijn des te opvallender gezien het steeds terugkerende verband tussen enerzijds kansarme, minvermogende milieus en anderzijds chronische ziektes en sterven op relatief jonge leeftijd. In zulke wijken, zo bewijst het voorbeeld uit de Bronx, kunnen stadstuinen nieuwe betekenis geven aan een mensenleven en zelfs bescheiden inkomstenbronnen. Een van Daphnes conclusies: Houden van de plek waar je woont, is een voorwaarde voor gezondheid. Als je de eigen omgeving niet mooi vindt en niet de moeite waard om dagelijks mee bezig te zijn, dan zul je niet naar buiten gaan, daar bewegen, actief zijn en contact leggen met anderen, Uiteindelijk draait het dus om schoonheid die je zelf creëert.”
Carrièremove
Patricia Hynes, auteur van ‘A Patch of Eden’, een boek over stadstuinders, vertelt over een gelijksoortig project, het Dudley Street Project in Boston, hoe families braakliggende terreinen in tuinen hadden veranderd, trots waren op hun werk en hoe mensen van alle leeftijden daar samenwerkten. En dan nog het vele heerlijke verse eten. Nadat die tuinders haar hadden uitgenodigd op een feestelijke picknick om het welslagen van het project te vieren, besloot ze haar loopbaan om te gooien. Van onderzoek naar veiligheidsfactoren in bedrijven, ging ze zich richten op onderzoek naar de relatie tussen gezondheid en hergebruik van land.
5 tips
Daphne geeft vijf tips over hoe je omgeving mooi en gezond te maken:
*Begin met tuinieren in je voortuin als voorbeeld voor de buurt. Voortuintuinders hebben meer contact met de buurt, en de tuinen geven de boodschap af dat de omgeving leeft en productief is. Misschien gaan mensen dan ook leren om tomatenplanten en wortelstokken mooi te vinden.
*Small is beautiful. Volks- en stadstuinen, parken en plantsoenen hoeven niet groot te zijn, zo lang ze maar toegankelijk, beschermd en uitnodigend zijn. Zelfs een mooi ontworpen parkje op postzegelformaat met een mooi bankje speelt een belangrijke rol in de sociale gezondheid van een buurt. Het trekt mensen hun huizen uit om te bewegen, met anderen om te gaan, en te genieten van de buurt.
*Breng het naar de scholen, en nog verder. ‘Eetbare educatie’ dus schooltuinen kunnen kinderen een hele reeks vaardigheden leren, koken, taalvaardigheid, logisch denken en kennis van de natuur. Kinderen die veel buiten zijn en planten zien, zullen die eerder proberen dan wanneer ze die thuis op hun bord krijgen. Ouders van tuinierende kinderen gaan er zelf ook meer van eten. Steeds vaker zie je bij lokale bedrijven, ziekenhuizen en kerken tuintjes die gezonde ontmoetingsplaatsen scheppen.
* Voedsel delen als medicijn. Organiseer een picknick: het delen van eten is een geweldige manier om je buren te leren kennen en bouwt ‘sociale productiviteit’ wat een belangrijke factor is in het welzijn van een gemeenschap
*Begin eenvoudig. Begin met jezelf over je angst voor vuile handen heen te zetten en teel wat dingen met mensen in je directe omgeving.
Jill Litt van ‘A Patch of Paradise’: Verbetering van de leefomgeving is niet voldoende om overgewicht en chronische ziekten in een samenleving aan te pakken. Sterke sociale organisaties zijn dan ook nodig om mensen te kunnen verbinden met deze verbeteringen. Tuinen kunnen hierin een bijzondere rol vervullen, omdat zij een verbeterde leefomgeving combineren met een sterke soclale organisatie.’
Bron: Daphne Miller, Farmacology
Lees ook
Foodbattle: schrijf je in en win max. €3.500 en veel gratis aandacht voor jouw project
Raamtuinieren en andere manieren
Vier verrassende voordelen van tuinieren