We constateerden het al eerder: puzzelen is het nieuwe ‘kleuren voor volwassenen’. Het leggen van een puzzel verbetert je geheugen, stimuleert je vindingrijkheid, maakt het geluksstofje dopamine aan en helpt je om te ontspannen en te ontstressen. Een heerlijke en dus ook nuttige bezigheid voor in de meivakantie. En als je toch aan het puzzelen slaat: we hebben tien grappige weetjes over de legpuzzel voor je op een rij gezet:
1. De legpuzzel ontstond als leermiddel
In 1760 kwam de Londense kaartenmaker en winkelier John Spilsbury op het idee voor de legpuzzel door het als leermiddel te gebruiken bij het vak topografie. Hij leverde scholen landkaarten, die op mahoniehout waren geplakt en in stukken waren gezaagd. Elk land was precies langs de landsgrenzen afgezaagd, waardoor verschillende puzzelstukjes ontstonden.
2. De legpuzzel heette eerst ‘legkaart’
Omdat het bij de eerste puzzels om kaarten ging, heette het in Nederland dan ook heel toepasselijk ‘legkaart’. Pas later kwam de term legpuzzel in gebruik, dat daarna weer verbasterd werd naar gewoon puzzel. Het woord puzzel hebben we trouwens uit het Engels geleend.
3. Puzzelstukjes kenden verschillende vormen
De puzzelstukjes die in elkaar haken, zodat ze niet makkelijk kunnen verschuiven, werden pas in 1800 uitgevonden. Niet elke puzzelfabrikant maakte overigens gebruik van deze uitvinding. Vaak hielden ze er hun eigen zienswijze op na, waardoor de puzzelstukjes in verschillende vormen bleven komen. Opmerkelijk voorbeeld zijn de Amerikaanse legpuzzels uit de Tweede Wereldoorlog. Hier werden stukjes gebruikt in de vorm van een tank, pistool, vlag of oorlogsschip.
4. Het materiaal hoeft niet altijd karton te zijn
Vroeger werden puzzels op ambachtelijke wijze uit hout gezaagd. Tegenwoordig worden puzzels meestal van karton gemaakt waarbij alle stukjes in één keer met een zogeheten stansmes worden uitgesneden. Maar een puzzel hoeft niet van hout of karton te zijn gemaakt. Er zijn ook puzzels gemaakt van papier, plastic, rubber, foam, metaal, glas en zelfs chocola. Jawel.
5. De kleinste puzzelstukjes zijn maar 1 millimeter
De techniek schrijdt voort en dus is het blijkbaar mogelijk om puzzels te maken, waarbij de individuele stukjes niet groter zijn dan een millimeter. Heel vernuftig en behoorlijk origineel, maar misschien niet de meest ideale puzzel om bij te ontstressen en te ontspannen.
6. De grootste legpuzzel heeft 40.320 stukjes
In 2017 legde Kees Molenaar uit Ameide deze grootste legpuzzel helemaal in zijn eentje en haalde daarmee de landelijke pers. Omdat zijn huis te klein was voor de puzzel van 6 meter 80 bij 1 meter 90, mocht hij hem in zijn stamkroeg in Ameide maken. Hij heeft er wekenlang aan gewerkt, soms wel 10 uur per dag. Bij gebrek aan grotere puzzels is hij daarna weer gewoon aan een ‘normale’ legpuzzel begonnen.
7. Sinds 2017 is er een NK puzzelen
Het begon in 2010 eigenlijk een beetje als een geintje aan de bar: de Open Veense Legpuzzel Kampioenschappen. In eerste instantie deden twintig teams van 4 personen mee, die allemaal zo snel mogelijk een puzzel van 1000 stukken moesten leggen. Inmiddels is het toernooi flink gegroeid, zijn er verschillende voorronden en is de titel vorig jaar officieel veranderd in het Nederlands Kampioenschap. Het record lag toen op 1 uur en 28 minuten, maar ook dat is inmiddels aangescherpt naar 1 uur, 8 minuten en 35 seconden.
8. De grootste legpuzzel ooit gelegd had 551.232 stukjes
Dit record ligt al sinds september 2011 bij de studenten van de University of Economics of Ho Chi Minh City in Vietnam. Deze puzzel bestond uit 551.232 stukjes en was bijna 15 meter bij ruim 23 meter. Voor het beeld: dat is bijna een heel basketbalveld.
9. De grootste verzameling heeft 1047 legpuzzels
Luiza Figueiredo uit Sao Paolo in Brazilië heeft volgens het Guiness Book of Records de allergrootste verzameling met wel 1047 verschillende legpuzzels. Dit record staat sinds juli 2017 op haar naam.
10. De Rolling Stones schreven het nummer jigsaw puzzle
“I am just trying to do my jigsaw puzzle,” zingt Mick Jagger in het gelijknamige nummer uit 1968, dat op het album Beggars Benquet staat. De popjournalisten zijn het trouwens niet helemaal eens over de kwaliteit van het nummer. Sommigen vinden het slechts ‘vulsel’ voor het album, anderen begrijpen niet waarom het nooit op single is uitgebracht.
Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met legpuzzels.nl
Met kortingscode hkw18 krijg je 10% korting als je iets bij legpuzzels.nl bestelt, met uitzondering van de producten die al zijn afgeprijsd. De code kan worden ingevuld in de winkelwagen en is geldig t/m eind mei.
