We willen natuurlijk allemaal liever vandaag dan morgen een proefdiervrije wereld, maar helaas is dat geen realistische wens. Nederland komt nu als eerste land met een heldere ambitie: in 2025 wereldwijd koploper zijn in innovatieve onderzoeksmethoden zonder dierproeven.
De belofte is geen natte vingerwerk. In het rapport ‘Transitie naar proefdiervrij onderzoek’ staat een plan voor het stapsgewijs vervangen van dierproeven door innovatief onderzoek zonder dieren. Het rapport is opgesteld door het Nationaal Comité advies dierproevenbeleid (NCad) en uitgevoerd in opdracht van Matthijs van Dam, staatssecretaris van Economische Zaken.
Van Dam: “Het is heel lang heel gewoon geweest om met dieren te experimenteren. Om kennis op te doen en verder te komen. Maar inmiddels zetten we steeds meer vraagtekens bij dierproeven en kijken we steeds vaker naar innovatieve technieken die bijvoorbeeld onze gezondheid kunnen verbeteren. Daarom steun ik het advies en het stappenplan van het NCad, zodat we in de toekomst deze kennis kunnen opdoen zonder dieren te gebruiken.”
Menselijke kunsthuid
Ondertussen worden al innovatieve alternatieven ontwikkeld voor dierproeven. Zo gebruikt het RIVM menselijke kunsthuid bij allergietesten en bestaat er een computermodel van het menselijk hart waarmee de werking van medicijnen kan worden onderzocht.
Volgens het NCad moet het in 2025 mogelijk zijn om onderzoeken zonder dieren te doen. Het gaat dan bijvoorbeeld om de wettelijk voorgeschreven veiligheidsonderzoeken bij chemische stoffen, allergietesten bij nieuwe producten, bestrijdingsmiddelen en vaccins.
Nederland was in 1997 ook al internationaal koploper toen het als eerste dierproeven verbood voor het testen van cosmetische producten, zoals make-up, tandpasta, shampoo en deodorant. In 2004 volgde de gehele Europese Unie en in 2013 werd ook de import van buiten de EU beëindigd.
Steun van Proefdiervrij
Stichting Proefdiervrij ziet veel terug van haar visie in de ambitie van Van Dam. “Wij zullen volop meewerken om te zorgen dat er concrete stappen gezet worden zodat deze prachtige ambitie waarheid wordt”, schrijft de stichting op haar website.
Eén van de punten in het rapport is gericht op het onderwijs. Van Dam ziet graag dat het onderwijs zich richt op de proefdiervrije aanpak en reflecteert op proefdiergebruik. Stichting Proefdiervrij maakt zich al jaren lang hard voor deze ambitie. “Aan dit doel werken wij al samen met Universiteit Utrecht. Gezamenlijk werken wij aan de vermindering van proefdieren in het onderwijs.”
Blije Dierenbescherming
Ook de Dierenbescherming is blij met het rapport en de ambitie van de staatssecretaris. “Wij vinden het van groot belang dat de overheid de regierol op zich neemt. Nederland moet volgens ons een sterke inbreng hebben binnen de EU en daar pleitbezorger zijn van een traject richting proefdiervrij onderzoek.”
Zelf zet de Dierenbescherming zich ook zo goed mogelijk in om dierproeven terug te dringen. Ieder jaar reiken zij de ‘Lef in het Lab’-prijs uit aan een onderzoeker of onderzoeksgroep die zich uitmuntend inzet bij het vervangen, verminderen of verfijnen van dierproeven.
De Dierenbescherming heeft een overzichtelijke en leuke video gemaakt over het rapport van het NCad:
