HetkanWEL gaat in mei op plastic dieet. De hele maand staat in het teken van zero waste en plasticvrij leven. We geven tips over het verminderen van plastic. Testen zero waste producten. Interviewen mensen die zich inzetten voor zero waste. En organiseren een online masterclass met Elisah Pals van Zero Waste Nederland.
Elisah begon in 2015 zelf met haar zero waste lifestyle toen ze tijdens haar laatste vliegvakantie naar Colombia met haar blote voeten op het strand stond. In plaats van zand, voelde ze het aangespoelde plastic tussen haar tenen. “Dat afval kwam niet uit het land zelf, maar werd door de zee meegenomen. Op dat moment realiseerde ik me, dat dit een probleem is van ons allemaal wat we samen moeten oplossen.” We spraken met Elisah over de grootte van het plastic probleem, de uitdagingen waar we voor staan en de mogelijke oplossingen. Samen met Zero Waste Nederland steunt ze ons plastic dieet.
Bij hetkanWEL hebben we het idee dat het bewustzijn rondom plastic afval groeit. Hoe kijk jij daar tegenaan?
“Dat zie ik ook. Onze community bij Zero Waste Nederland is behoorlijk gegroeid. We motiveren onze mensen ook om mondig te zijn en van zich te laten horen. Zo vergroot je gezamenlijk het bewustzijn op dit onderwerp. Dat kan door gesprekken met vrienden en familie, of bijvoorbeeld door mailtjes te sturen naar bedrijven om hen te wijzen op oververspakking. Maar ook door te stemmen met je portemonnee, want dat merken bedrijven meteen en dan nemen ze maatregelen. Zo zijn de plastic zakjes bij de groenten van de Albert Heijn verdwenen en komt er statiegeld op kleine plastic flesjes en blikjes. Dat zijn dingen die zichtbaar zijn en waarin de mensen die misschien (nog) niet zo bezig zijn met zero waste, worden meegenomen. Maar we zijn er nog niet!”
Waar ligt de grootste uitdaging nog?
“Het plastic probleem moet op alle fronten aangepakt worden: door de consument, maar ook zeker door het bedrijfsleven en de politiek. De mogelijkheden van de consument zijn beperkt, want die zijn grotendeels afhankelijk van het aanbod vanuit het bedrijfsleven. En veel bedrijven zijn intrinsiek niet gemotiveerd om te verduurzamen, omdat aandeelhouders vooral snel dividend willen zien. Kortom, voor bedrijven gaat het grotendeels om geld. Zo hebben ze de invoer van statiegeld heel lang tegengehouden. Dan is een zetje van de politiek dus nodig, met regelgeving. Ik heb mijn hoop op Frans Timmermans gezet. Hij is goed bezig in Europa. Zo komt er binnenkort het recht op reparatie, waardoor losse onderdelen van een apparaat langer beschikbaar moeten zijn en een kapot apparaat gerepareerd moet kunnen worden. Dat scheelt weer heel veel afval.”
Plastic minderen komt vaak niet voor in de top-10 lijstjes van duurzame lifestyle changes die de meeste impact maken op het milieu. Waarom is dat denk je?
“Bij spullen, kleding, veeteelt, vliegen en energiebronnen kan je heel makkelijk meten hoeveel water en CO2-uitstoot erbij komt kijken en wat dus de directe klimaatimpact is. Maar het is lastig om in cijfers uit te drukken wat het lange termijneffect is van een stuk afval dat in de oceaan terecht komt. Overigens is het voor ons én én. We kijken naar al deze elementen én de verpakking. Zo moedigen we mensen aan plantaardig te eten én laten we zien hoe je die lekkere vegaburger zelf maakt of koopt zonder die plastic jas.”
Waarom is plastic volgens jou wél belangrijk in het klimaatverhaal?
“We maken producten voor eenmalig gebruik van materiaal dat niet stuk gaat of afbreekt. Hoe bizar is dat? Het worden uiteindelijk zulke kleine stukjes, dat het niet meer op te ruimen is. Hoe gaan we dat ooit nog repareren? Daarom vind ik preventie ook zo belangrijk: we moeten met z’n allen voorkomen dat er nog meer plastic in het milieu terecht komt. Het heeft effect op de flora en fauna, maar ook op onze eigen gezondheid. We ademen het in en het komt via voedsel en water in onze darmen terecht. De precieze gevolgen daarvan worden nog wetenschappelijk onderzocht, maar het lijkt onwaarschijnlijk dat het een positief effect heeft op onze gezondheid. En dan heb ik het nog niet eens over de ontsierende factor. Een gemiddeld park verandert na een zonnige dag in één grote vuilnisbelt.”
Hoe kunnen we ons plastic afval grootschalig verminderen?
“In 2050 wil Nederland volledig circulair zijn. Om dat voor elkaar te krijgen, moeten we onder andere onze verpakkingen opnieuw ontwerpen, zodat ze gestandaardiseerd en herbruikbaar zijn. Het is goed te beseffen dat hergebruik iets anders is dan recycling. Bij hergebruik wordt dezelfde verpakking gewassen en opnieuw gebruikt, niet omgesmolten tot iets anders. Een glazen verpakking met statiegeld is daarin het meest milieuvriendelijk. Als verpakkingen uniform zijn, los van het merk, is het makkelijker inzamelen, schoonmaken en opnieuw te gebruiken. Bedrijven als Pieter Pot laten zien dat dit kan en haalbaar is. Zij hebben als doel om hier ook grote merken in mee te nemen. Het is een lastige opgave, want bedrijven willen zich onderscheiden, ook in hun verpakkingen, dus moeten wij als consument dat samen met de politiek afdwingen. Als consument kun je hier trouwens morgen al mee beginnen, door zelf een broodzak mee te nemen naar de bakker of je eigen bakje te laten vullen bij de notenkraam. Kortom, ga op plastic dieet. Simpel!”
Hoe doe jij zelf boodschappen?
“In het begin ging ik op pad met mijn eigen glazen potten, maar dan sjouw je je wel een breuk. Ik ben daar wel slimmer in geworden. Nu neem ik katoenen zakjes, netjes en plastic bakjes mee, omdat dat praktisch vervoerbaar is. Dan stop ik het thuis in glazen potten. Mijn weekboodschappen doe ik op de markt.”
Moet je er veel voor omrijden?
“Dat valt wel mee. Vroeger ging ik zaterdagochtend altijd naar de supermarkt voor mijn weekboodschappen, nu ga ik naar de markt. Daar vind je eigenlijk alles: van vers fruit en groenten tot aan noten, brood en chocola. Ook producten die in de supermarkt nooit verpakkingsvrij te vinden zijn, zoals snoeptomaatjes, champignons en taugé liggen daar los en neem ik mee in mijn eigen zakjes. In de Turkse winkel kan je ook goed terecht voor verse, onverpakte producten. Zelfs in een dorp of buitengebied heb je opties. Veel boeren hebben bijvoorbeeld een winkel of stalletje.”
Schrijf je in voor de masterclass van Elisah
In het kader van ons plastic dieet, geeft Elisah Pals dinsdag 11 mei om 20.00 uur een online masterclass bij hetkanWEL over het minimaliseren van je afval en de principes van een zero waste lifestyle. Je kan je hier inschrijven voor haar workshop.
En je kan je hier inschrijven als je samen met ons op plastic dieet wilt gaan en een maand lang elke week onze speciale nieuwsbrief over plasticvrij leven wilt ontvangen. Samen met Dille & Kamille testen we ook diverse producten voor thuis en onderweg.
Vul je de enquete in over je plastic gebruik, dan maak je kans op een tegoedbon van 25 euro te besteden bij Dille & Kamille. De nieuwsbrief stopt begin juni automatisch.
