Stoppen met kopen, starten met leven: Nadine Maarhuis weet hoe duurzaam leven gelukkig maakt 

Wat is het geheim van een duurzaam, gelukkig leven? Mensen die besluiten kleiner te gaan wonen, minder te kopen, plantaardig te eten, hun eigen groenten te verbouwen, minder te werken of betekenisvoller werk te doen, zijn eigenlijk altijd positief over die keuze. Ze voelen zich lichter, minder opgejaagd en gelukkiger. Maar als het maken van duurzame keuzes zorgt voor meer levensgeluk, waarom blijven we vasthouden aan een levensstijl die de planeet én onszelf uitput? Volgens socioloog en schrijver Nadine Maarhuis, auteur van De groene actiegids, zit het antwoord in onze kijk op verandering. Met inspirerende voorbeelden en praktische tips laat zij zien hoe duurzaam en regeneratief leven niet alleen mogelijk, maar ook verrijkend is.

Fotograaf: Diane van der Marel voor We Are The ReGeneration

Als rode draad door het boek loopt haar liefde voor de natuur. Ze vertelt: “De basis van die liefde ligt op Texel. Daar zocht ik als kind uren naar schelpen, die ik vervolgens identificeerde. Ik was een soort mini-ecoloog. Maar, zoals bij veel mensen, raakte ik die verbinding met de natuur als tiener een beetje kwijt.” Wat wel bleef, was een sterk gevoel tegen onrecht.

Nadine: “Dat gevoel bracht me uiteindelijk bij de studie sociologie, waar ik iets heel belangrijks leerde: al die systemen waar we steeds over praten, zoals de economie of onze levensstijl, en die we als onveranderlijk beschouwen, hebben we ooit zelf gecreëerd. Heel praktisch betekent dat, dat we ze ook zelf kunnen veranderen. Toen ik me dat realiseerde, voelde het echt als een bevrijding. Het gaf richting aan mijn werk.”

Systemen veranderen kunnen veranderen 

“Na mijn studie wilde ik onderzoeken hoe je die verandering vormgeeft. Ik werd journalist en interviewde voor verschillende media veranderaars die oplossingen zochten voor maatschappelijke en ecologische vraagstukken. De rode draad: hoe kunnen we zodanig met elkaar samenleven dat mens en natuur floreren? De afgelopen jaren waren daardoor niet alleen een enorme ontdekkingstocht – ik vond het heel bijzonder om al die verschillende mensen te spreken – maar ik pikte uit elk gesprek ook iets op voor mezelf. Daardoor leerde ik veel. Van hoe je kleine acties kunt beginnen tot hoe systemen veranderen. En hoe we kunnen bijdragen aan regeneratie: het herstellen van de natuur.”

Nadine Maarhuis: “Duurzaam leven is een verrijking”

Alles wat ze gehoord en geleerd heeft, bundelde ze in haar boek. Nadine Maarhuis: “Ik merk nog steeds dat veel mensen duurzaamheid zien als iets dat je beperkt, maar dat vind ik onzin. Iedereen die ik heb gesproken, ervaart dat bewuste keuzes je leven rijker maken. Duurzamer leven gaat niet over minder doen, zoals minder vlees eten of minder vliegen, maar om meer doen. Het verrijkt je leven, doordat je een verbinding aangaat met de natuur of met de gemeenschap. Dat wil ik met het boek laten zien. Of je nou een insectenhotel in de tuin zet of een regeneratieve boerderij start, en alles daartussenin: het maakt je echt gelukkiger en gezonder. Dat heb ik zelf ook ervaren.”

De Koop Niks Nieuws Challenge: een harde stopknop op consumeren

“Ik ben zelf gestopt met het kopen van nieuwe spullen. Elisah Pals van Zero Waste Nederland (lees hier ook het interview met Elisah) inspireerde me daartoe. Ze vertelde hoe haar afvalvrije levensstijl haar had verrijkt. Dat inspireerde me om zelf een jaar niets nieuws te kopen. Ik deelde dat op social media, en ineens wilden heel veel mensen meedoen.” Lachend: “Toen moest ik dus zelf ook wel.”

De Koop Niks Nieuws Challenge was geboren. “Het is een manier om de vicieuze cirkel te doorbreken van werken om te kopen. Door dit te doen, drukte ik op een harde stopknop. En met alles wat ik heb gezien, denk ik ook dat dat de beste manier is om je gedrag te veranderen. Gewoon van de ene op de andere dag. Door niets meer te kopen, kon ik vanaf een afstandje naar onze manier van consumeren kijken en begon ik andere beslissingen te nemen. Bijvoorbeeld hoe ik mijn vrije tijd indeelde. Ik vroeg me regelmatig af: ‘Wat heb ik nou echt nodig?’ Het antwoord was ‘niet zo veel’ en het is verrassend hoeveel vrijheid dat geeft.”

De harde stopknop werkte voor Nadine en voor veel mensen die haar challenge aannamen, maar waarom is het dan zo lastig voor de meerderheid van de mensen? Ook daar heeft Nadine wel een idee bij. “Het leven is een ratrace waarin we voortdurend worden blootgesteld aan reclame en sociale media die ons vertellen dat we meer moeten kopen om gelukkig te zijn. Beide spelen constant in op onze eigenwaarde. Vaak kopen we iets uit vermoeidheid of omdat we niet lekker in ons vel zitten. Het is een destructieve manier van leven, maar als we dat beseffen, dan kijken we al op een andere manier naar onszelf. En dat is het begin.”

Kleine stappen maken al een verschil. Koop minder, maar spullen die met liefde worden gemaakt. Daar ben je langer blij mee en ze belasten het milieu minder. En heel praktisch: het helpt ook om het aantal koopprikkels dat je krijgt te verminderen. Nadine: “Schrijf je uit voor allerlei nieuwsbrieven die je iets willen verkopen. En ontvolg accounts op social media die dat doen.”

De kracht van reclame inzetten voor oplossingen

Maar als consument moet je altijd de verstandigste zijn. Verleiding is er constant. Bij hetkanWEL zeggen we ook altijd: je hebt meer invloed dan je denkt. Maar is dat genoeg? Moeten er niet veel rigoureuzere maatregelen worden genomen? In Nederland, Europa of zelfs de wereld?  

Nadine Maarhuis: “Ik pleit voor een verbod op reclame voor vervuilende producten zoals fossiele brandstoffen, fast fashion en vlees. Laten we alsjeblieft de kracht van reclame gebruiken voor de oplossingen die er ook zijn: meer biodiversiteit, meer natuurherstel en regeneratieve landbouw. We zouden moeten focussen op het creëren van leven, niet op het kopen van producten. De relatie met de natuur die we hebben, is daarbij heel belangrijk.”

Regeneratie: herstellen van natuur én jezelf

“Wij zijn natuur, maar dat voelen we vaak niet meer. Wanneer je een moestuin aanlegt of meer buiten bent, merk je dat pas. Die wederkerigheid – wat je doet voor de natuur en wat de natuur terugdoet – brengt zoveel in beweging. Het versterkt je gevoel van verbondenheid en je eigenwaarde. Dat is de kern van regeneratie: samen herstellen, zowel de natuur als onszelf.”

“Ik denk ook dat we een verplichting hebben naar andere soorten, om dit te doen. We zijn al 73% van de biodiversiteit kwijtgeraakt. Leven dat wij hebben kapotgemaakt. We moeten de wereld niet alleen herstellen vanwege onze eigen toekomst: alle andere soorten hebben net zoveel recht om te leven als wij. Maar dat lukt alleen als we ons als mens anders gaan verhouden tot de natuur: niet langer als eigenaar, maar als beschermer.”

Op de vraag wat Nadine hoopt dat mensen meenemen uit haar boek is ze duidelijk: “Dat ze niet machteloos zijn. En dat elke stap helpt. We kunnen niet alles tegelijk oplossen, maar samen kunnen we veel bereiken. Het belangrijkste is om te beginnen.”

De Groene Actiegids van Nadine Maarhuis

In donkere tijden – en dat bedoel ik letterlijk en figuurlijk – hebben we lichtpuntjes nodig. Nadine Maarhuis is zo’n lichtpuntje. Wil je nog een leuk cadeautje voor de feestdagen? Dan kan ik haar boek De Groene Actiegids zeker aanraden.