Deze jonge klimaatwetenschapper reisde zónder het vliegtuig naar Amerika

Toen klimaatwetenschapper Joep van Dijk een nieuwe baan kreeg aan de universiteit in Boulder, Colorado, wist hij één ding zeker: hij wilde er niet met het vliegtuig naar toe. En dus stak hij de Atlantische oceaan over per zeilboot en fietste hij vervolgens naar Colorado. De reis duurde in totaal drie maanden, maar het had makkelijk langer kunnen duren, zo stelt hij.  

Waarom wilde je persé niet vliegen?

“Als je vliegt, maakt niet uit hoe groot de afstand is, dan pomp je een enorme hoeveelheid CO2 de lucht in. Daar komt bij dat dit hoog in de atmosfeer gebeurt, waar het een extra grote invloed heeft op het broeikaseffect.  Als we super duurzaam zouden leven, maar toch zouden blijven vliegen, dan halen we onze klimaatdoelstellingen nooit. Vliegen kan gewoon niet duurzaam en het is nog maar de vraag of dat in de (nabije) toekomst wel gaat lukken.”

Toch heeft meer dan 80% van de wereldbevolking nog nooit gevlogen…

“Als we in het Westen zo veel blijven vliegen als nu, dan gaat de rest van de wereld dat ook doen. En maak dan je borst maar nat, want dan komen we voor hetere vuren te staan. Dat het nu ‘nog’ niet erger is, komt doordat al die andere landen niet zoveel vliegen als wij. We hebben een verantwoordelijkheid naar de rest van de wereld om te laten zien hoe het moet. Ook als klimaatwetenschapper kan ik het me niet veroorloven om te vliegen of misschien wel juist als klimaatwetenschapper.”

Toch zijn er behoorlijk wat klimaatwetenschappers die wel vliegen…

“Klopt. Er is binnenkort bijvoorbeeld een aardwetenschappelijke conferentie in Hawaï, waar iedereen weet hoe klimaatverandering werkt. Daar vliegen ze van over de hele wereld dan naar toe. Dat kan je toch niet maken!  Het excuus dat mensen vaak aanvoeren, is dat ze ‘moeten’ vliegen voor hun werk, maar je kan ook gewoon ‘nee’ zeggen, denk ik dan. Je kan een conferentie ook online volgen bijvoorbeeld.”

Misschien is het nog niet echt tot ons doorgedrongen hoe slecht vliegen is?

“Ik denk inderdaad dat heel veel mensen nog niet begrijpen hoe groot het probleem van vliegen is. Ik ben zelf ook pas 1,5 jaar vegetariër. Het kost nou eenmaal tijd om kennis te vergaren en tot inzichten te komen. En de tijd die daarvoor nodig is, varieert per persoon. Ik heb gewoon besloten, dat ik als persoon niet meer wil vliegen. Dat betekent ook dat ik niet ‘even’ naar huis kan om kerst met mijn ouders te vieren bijvoorbeeld, maar dat is dan maar zo. Gelukkig is het makkelijk om contact te onderhouden via skype, facetime, whatsapp etc.”

Er komt een documentaire van je reis. Waarom wilde je dat?

“Ik kreeg het verzoek om mijn reis te filmen. In het begin was ik daar sceptisch over. Maar toen dacht ik: als ik één keer niet vlieg, is dat op papier niet zo heel erg relevant. Maar als ik een documentaire maak over mijn klimaatneutrale reis, dan is het effect groter. Ik merkte dat ook toen ik onderweg gesprekken voerde met mensen over vliegen en het klimaat. Dan kreeg ik achteraf mail waarin ze me bedankten voor het feit dat ik ze heb laten nadenken over het klimaat.”

Wat voor mensen kwam je zoal tegen?

“Ik kwam bijvoorbeeld een meisje tegen, dat zei dat mensen vaak een vliegreis maken om te ontsnappen aan de dagelijkse realiteit. Vervolgens ‘consumeren’ ze een land; ze nemen niet de tijd om het echt te zien of ervaren. We zeggen wel dat een reis naar Thailand of het doen van vrijwilligerswerk in Afrika verrijkend is en een waardevolle levensles, maar de vraag is of dat echt zo is. Ik denk eigenlijk van niet. Je kan ook prima om de hoek afstand doen van je werk. Daar hoef je niet voor te vliegen. Ik wil laten zien hoe het ook kan en dat dit ook heel leuk is.”

Alleen, niet iedereen heeft drie maanden de tijd om onderweg te zijn..

“Ik heb door mijn reis een ander perspectief op tijd gekregen. Ik vind het nu niet meer erg om 2 dagen in de trein te zitten. Tuurlijk, het is best wel zwaar, maar dat komt ook omdat je de enige bent, die het doet. Nu moet je nog tegen de stroom in en dat kan psychologisch zwaar zijn. En natuurlijk is het fijn om ergens snel te zijn, maar mijn reis was een fantastische ervaring.”

Vertel… wat was er zo fantastisch aan je lange reis?

“Het is indrukwekkend hoe gastvrij mensen zijn. Ik maakte gebruik van de app warmshowers. Dat is een community van fietsers, die hun huis openstellen voor andere fietsers. Dat is in Amerika helemaal hot. Ik zat een keer vast in de modder en liet dus aan een koppel uit Dallas (Texas) weten dat ik niet kon komen die avond. Ze hebben me toen opgehaald en verder alles voor me betaald: geen discussie mogelijk.”

Joep van Dijk deed drie maanden over zijn klimaatneutrale reis. Een Duitse zeilboot bracht hem tot aan de Bahama’s. Daar nam hij verschillende veerboten tot hij in Fort Lauderdale (Florida) aankwam. Met een nachtbus ging hij naar New Orleans waar hij een fiets kocht en aan het laatste stuk van zijn reis begon. Zijn documentaire CO2? CO-nee! moet deze zomer af zijn en wordt dan op verschillende festivals vertoond.

Wat vind jij van Joeps verhaal? Zou je zelf zonder vliegreizen kunnen? Laat het ons weten door hieronder een reactie achter te laten.