Op dit moment wordt er in Nederland druk onderhandeld over een klimaatakkoord. Dit gaat de manier veranderen waarop we wonen, reizen en ons geld verdienen. Maar dan moet het wel snel makkelijker worden voor slimme en schone innovaties om door te breken. Goed voor het klimaat en voor onze economie.
Sinds Rob Jetten onze nieuwe fractievoorzitter is, zijn er binnen de D66-fractie een aantal portefeuilles verschoven. Hierdoor ben ik nu woordvoerder Energie, inclusief klimaat, gaswinning en mijnbouw. Met deze onderwerpen val ik met m’n neus in de boter. Want er gebeurt veel op energie-gebied. En dat is eigenlijk een understatement…
Snel halvering CO2-uitstoot
Om de klimaatdoelen van Parijs te halen, moet Nederland de uitstoot van CO2 in 2030 halveren en in 2050 op nul uitkomen. Nogal een opgave. In Europa stoten nu alleen Luxemburg en Malta nog meer CO2 uit per hoofd van de bevolking dan wij.
Het maakt deze enorme energietransitie tot de grootste stap voor ons land sinds de wederopbouw. De verandering raakt aan alles: hoe we wonen, reizen, ons land inrichten en ons geld verdienen. Het is daarom belangrijk dat we deze stap met z’n allen zetten. Iedereen moet ervan profiteren, iedereen draagt zijn steentje bij. Ook de industrie.
Vergaderen met vijf sectoren
Om die reden heeft het kabinet gekozen voor een grootscheeps overleg. Er wordt gesproken met bedrijven en maatschappelijke organisaties in vijf sectoren: gebouwde omgeving, industrie, elektriciteit, mobiliteit en landbouw. Zo zitten de meest betrokken mensen met de grootste kennis van zaken aan tafel. Bovendien houden mensen zich in het algemeen eerder aan nieuwe afspraken, als ze zelf aan tafel hebben gezeten.
Dit overleg moet begin december een klimaatakkoord opleveren. In de zomer presenteerden de onderhandelaars al een lijst met maatregelen die hiervoor de basis vormen. Het Planbureau voor de Leefomgeving heeft deze voorstellen doorgerekend. Conclusie: technisch kan het!
Klimaatakkoord: haalbaar en betaalbaar
Nu moeten de partijen samen zorgen voor een plan dat elke Nederlander meeneemt in de omwenteling. Het moet voor iedereen bijvoorbeeld betaalbaar worden om een elektrische auto te rijden. En het moet haalbaar zijn om je huis te isoleren en zonnepanelen op je dak te leggen.
De klimaat-onderhandelaars kunnen zo’n plan eigenlijk alleen maken, als ze tijdens de gesprekken voorbij hun eigen belang durven te denken. Als ze met voorstellen durven te komen waarin de vervuiler echt gaat betalen. Ook de grote bedrijven.
Concurrentiepositie
Je kunt je zelfs afvragen welk belang er eigenlijk mee gediend is als dit niet gebeurt? Want overal ter wereld worden zonne-energie, windenergie en accu’s snel goedkoper. Ze zijn vaak al concurrerend met fossiele energie. Dus hoe langer we in ons land wachten met overstappen op deze schone technieken, hoe groter de kans dat ergens anders op de wereld slimme ondernemers ons voor zijn. Zij zullen al snel goedkoper en efficiënter kunnen werken, wat de concurrentiepositie van ons land verzwakt. Maar als we voorop lopen, hebben onze bedrijven juist een enorm voordeel.
Een belastingsysteem waarin de vervuiler betaalt, zal juist de ontwikkeling van schone technieken in ons land aanjagen. En het mooie is, je ziet zulke innovaties al op allerlei plekken opkomen.
Gratis deelauto bij energieproducerend huis
CDA-leider Buma vreest een tweedeling tussen Tesla-rijders en mensen die geen elektrische auto kunnen betalen. Maar dat is nergens voor nodig. Ook deze techniek wordt snel goedkoper. Al vanaf 2019 kunnen mensen met minder geld bijvoorbeeld een Sion kopen. Dit is een elektrische auto, die ook nog eens rechtstreeks door de zon wordt opgeladen. Nieuwprijs: 20.000 EUR. En mede daardoor worden ook tweedehands elektrische auto’s steeds betaalbaarder.
Ook in mijn eigen wijk in Utrecht, Leidsche Rijn, spelen ondernemers slim in op de behoefte aan duurzame woningen en ruimte voor groen in de stad. Mensen kunnen er energieproducerende huizen kopen. Hierbij hebben ze weliswaar de beschikking over minder parkeerplekken, maar ze kunnen wel gebruik maken van deelauto’s bij de woningen.
Doordat de woning meer zonne-energie produceert dan een huishouden verbruikt, kunnen mensen met de elektrische deelauto gratis tien- tot vijftienduizend kilometer per jaar rijden. Je koopt dus niet alleen een energiezuinig huis, maar direct ook gratis schone mobiliteit.
Voet aan de grond
Deze voorbeelden laten zien dat baanbrekende veranderingen zelf niet zozeer zullen komen van de klimaat-vergadertafels, maar juist uit de zolderkamers en garages van slimme ondernemers.
Tegelijkertijd maakt juist dat gegeven het klimaatakkoord misschien wel nog belangrijker. Want de onderhandelaars bepalen met het akkoord wel hoe snel deze innovaties voet aan de grond krijgen in ons land. En dus ook in welke mate het klimaat en onze economie hiervan zullen profiteren.
