Liever een echte omslag dan pleisters plakken

Nieuwsuur en Zondag met Lubach hebben het thema ‘kernenergie’ uit de mottenballen gehaald. Het lijkt mij uitstekend om hier weer een debat over te voeren, zo lang dit maar niet ten koste gaat van een snelle energietransitie. We kunnen in ons land namelijk leven van de zon en de wind. Kerncentrales hebben we hiervoor niet nodig.
Het goede nieuws van deze week was dat de VVD het klimaatprobleem nu ook heel serieus neemt. Maar het plan om kerncentrales te bouwen, was nogal verrassend. Kernenergie stond namelijk in geen enkel voorstel voor het klimaatakkoord, terwijl er toch wordt onderhandeld met meer dan 100 organisaties in vijf sectoren. En volgens de rekenmeesters van het Planbureau voor de Leefomgeving kunnen we onze doelen gewoon halen met deze kernvrije plannen.

Niemand steekt zijn vinger op voor kernenergie

Daar komt nog bij dat geen enkel energiebedrijf een kerncentrale in ons land wil bouwen.
En dat is volstrekt begrijpelijk. De markt heeft namelijk al lang ontdekt dat het veel slimmer is om in zonne- en windenergie te investeren. Want er is maar een technologie die telkens duurder wordt en waarbij oplevering steeds langer duurt: kernenergie. Zonne- en windenergie worden daarentegen steeds goedkoper. In Nederland daalden de kosten voor windparken op zee de afgelopen vijf jaar met 71%. De prijs van zonnepanelen is sinds 2008 met 95% gedaald.
Projecten voor kerncentrales laten een heel ander beeld zien. In Engeland en Finland pakken ze miljarden duurder uit dan gepland en namen ze ook nog eens jaren langer in beslag. In de Verenigde Staten is men zelfs halverwege de bouw huilend weggelopen. Maar toen was al wel 9 miljard euro uitgegeven.

Kernenergie is onnodig

Het is verder volstrekt duister hoe de bouw van kerncentrales bijdraagt aan het halen van de klimaatdoelen in 2030. Als we nu zouden beginnen met bouwen, is hij op zijn best over een jaar of twaalf klaar en zijn we tenminste 10 miljard euro lichter als samenleving. Voor pakweg 5% van onze energievoorziening. Dus we zijn er ook niet met een centrale. Wil kernenergie een beetje serieus bijdragen aan ons energiesysteem, dan hebben we er zeker zes nodig. Waar wil de VVD die plaatsen? Dat is wel goed om te weten met de Provinciale Staten-verkiezingen in aantocht.

Energiebesparing en groene waterstof

In plaats van smijten met miljarden belastinggeld naar een trage en kostbare techniek, kunnen we ons geld veel beter anders besteden. Aan energiebesparing van bestaande huizen bijvoorbeeld. Nieuwbouwhuizen zijn al steeds vaker energieneutraal of zelf energieproducerend.
Verder is Nederland een windrijk land en de zon schijnt ook genoeg om ons van energie te voorzien. Natuurlijk schijnt de zon niet altijd, en is het ook wel eens windstil. Voor die momenten, investeren we in energie-opslag. De kosten voor accu’s dalen snel. Bovendien kunnen we windenergie oogsten op zee en direct omzetten in waterstof. Er liggen nu al serieuze plannen klaar om in Noord-Nederland en de regio IJmuiden, voor Tata Steel, groene waterstof te produceren. Onze huizen kunnen we verwarmen met aardwarmte.
Mocht Nederland op enig moment zelf niet genoeg energie produceren, dan maakt ons land altijd nog deel uit van het Europese elektriciteitsnetwerk. En het waait altijd wel ergens op ons continent.
Zeventig jaar geleden was kernenergie een grote belofte. We kunnen nu kiezen voor nieuwe mogelijkheden: goedkoper en echt schoon. Het was zeker lachen met Lubach, maar laten we niet na een filmpje van een komiek kiezen voor een slome, dure en achterhaalde techniek.