Het grote experiment van wonen in een kas

Het zit er bijna op: drie jaar lang woonde Helly Scholten met haar gezin in een kas in het Rotterdams havengebied. Een experiment van de Hogeschool Rotterdam waarbij onderzoek werd gedaan naar duurzaam wonen. Het huis, dat als het ware in een kas gebouwd is, wordt na 31 mei zonder pardon afgebroken. Dan zit dit avontuur erop, voor zowel het onderzoeksteam als de bewoners. “Het was fantastisch. Ik heb heel veel geleerd,” zegt Helly. “En die kennis wil ik de komende periode graag delen met anderen.” Daarom organiseert ze tot 31 mei een aantal open dagen waarop je het huis kan bekijken en vragen kan stellen. Inschrijven hiervoor kan via de site.

Het huis

Het huis in de kas is gebouwd van natuurlijke materialen zoals hout, leem en glas. Het schuine glazen dak is op het zuiden gericht om maximaal te kunnen profiteren van de warmte van de zon. De lemen muren zorgen voor een goede vochtbalans in huis en houden de warmte vast om die ’s avonds weer vrij te geven. “Het huis is zo ontworpen dat we in theorie maar 2 weken per jaar zouden hoeven stoken met een houtkachel, maar in de praktijk bleek toch dat we van oktober tot april 24 uur per dag die kachel aan moesten hebben om het een beetje warm te houden.”

Warmte

“Warmte werd wel echt een ding,” vertelt Helly. “In de lente en in de herfst hing er een heerlijke subtropische temperatuur in huis, maar in de winter werd het ijskoud en in de zomer bloedheet.” Er zitten drie verdiepingen in het huis, inclusief de moestuin op het dak. “De temperatuur steeg in de zomer 15 graden per verdieping. We hebben wel eens 66 graden gemeten.” Die temperaturen zijn zowel voor mens als dier als plant niet te doen.

In de winter was het al even goed niet te doen. “Op een heldere nacht als het vriest, wordt het binnen in de kas op het zuiden zelfs kouder dan buiten!” legt Helly uit. “Dat heeft ook te maken met het schuine glazen dak: de warmte blijft maar weggaan.” De hele tuinkas stond vol met planten, die de eerste winter niet hebben overleefd, omdat het in de kas keihard vroor. Gelukkig ging het in de patio kas op de binnenplaats wel goed. Daar overwinteren de popplanten nu.

Dampopen bouwen

Het huis en de kas zijn dampopen gebouwd. “Het glas raakt niet helemaal de grond. Er zit een gleuf onder, die zorgt voor frisse lucht, die de beslagen ramen schoon blaast en tegelijkertijd schimmels weert.” Maar dat maakt het natuurlijk niet makkelijker om het binnen warm te houden in de winter, want het tocht. Ook de planten konden niet goed tegen de tocht en zaten binnen de kortste keren onder de luis.

Toch zegt Helly dat dampopen beter voor je is: “Tegenwoordig wordt alles luchtdicht gebouwd, zodat er geen warmte kan ontsnappen, maar uiteindelijk is dat voor ons mensen niet goed. We brengen 90% van onze tijd binnen door, zeker in de winter. En krijgen dus te weinig frisse lucht. En die frisse lucht heb je nodig om je hoofd helder te houden.”

Binnen-buiten leven

Afgezien van de kou was het toch vooral een positieve ervaring. “Dat binnen-buiten leven bevalt me goed. We koken bijvoorbeeld het hele jaar buiten. Daardoor ben ik, ook nu het kouder wordt, toch al gauw een uur buiten bezig.” Als het even kan, slaapt de familie ook met de deuren open. “Onweer, regen, volle maan: het is allemaal even spectaculair. En je slaapt er beter door. Normaal kon ik echt niet tegen de koude en donkere maanden van januari en februari. Dan voelde ik me heel somber en naar. Maar hier heb ik daar echt helemaal geen last van.” Ook het wonen met natuurlijke materialen, zonder gifstoffen, doet wonderen. “Dankzij die lemen muren hebben we bijvoorbeeld allemaal een fantastische huid,” vertelt Helly.

Nieuwe avonturen

Eind mei houdt dit avontuur dus op voor Helly en haar gezin, maar ze heeft al weer grootse plannen voor de toekomst. “Ik heb zoveel geleerd over duurzaam bouwen en wonen. Zoveel mensen zijn langs gekomen en hebben hun kennis met me gedeeld.” Die kennis wil Helly nu gebruiken om een soort drijvende camping te maken waar iedereen kan logeren. Waar dit nieuwe project gaat komen, is nog onzeker. Helly voert zowel gesprekken met de gemeente Rotterdam als Amsterdam.
Je kan de duurzame avonturen van Helly volgen via haar Instagram account en haar website. Daar kan je ook zien wanneer de open dagen zijn, voordat het experiment ten einde is en het huis weer wordt afgebroken en terug gegeven aan de natuur.
De foto’s zijn gemaakt door Helly Scholten zelf.

Lees ook: Wonen in een kas, de trend van 2016 en Schoonschip wordt een duurzame drijvende woonwijk