Het fileprobleem is zo opgelost

Dinsdagochtend 29 oktober werd er een even bijzonder als voor de hand liggend record verbroken. De langste ochtendspits ooit werd gemeten: 970 kilometer. Neemt een auto gemiddeld 5 meter weg in beslag dan hebben vanochtend zeker 200.000 mensen minstens een half uur duimen gedraaid. Het fileprobleem in Nederland wordt echt nijpend.

Gewenning

Nu je niet meer mag bellen, appen of internetten achter het stuur, zijn er zo honderdduizend nutteloze uren verstreken. Of zat iedereen lekker naar de radio te luisteren? Natuurlijk was het daar direct een topic. NPO Radio 1 gooide er een stelling tegenaan: ‘We moeten maar gewend raken aan de dagelijkse files’.

Luisteraars en deskundigen wordt gevraagd te reageren. De directeur van de ANWB komt met een ingewikkeld verhaal over een masterplan mobiliteit, waarbij 24 stakeholders aanschuiven. ‘Dat wordt nooit wat’, denk ik cynisch. Nog droeviger word ik van het interview met Cora van Nieuwenhuizen, minister van Infrastructuur en Waterstaat: ‘We moeten er nu mee leren leven maar in de toekomst wordt het beter. Want er staat nog 1.000 kilometer asfalt op de planning’, glundert ze. Nog meer wegen.

Rampjaar

In 2007 was het wegennet van Nederland al een van de dichtst vertakte wegennetten ter wereld. Ons land werd toen doorkruist door 135.470 km aan asfalt, klinkers of beton. En toch wordt 2007 het rampjaar genoemd. Ook toen stonden we al uren in de file. Het kabinet Rutte 1 kwam met de oplossing: wegen, wegen, wegen. Nu 10 jaar later zijn al die geplande uitbreidingen aangelegd en het gevolg is… nog meer files. Want surprise, surprise, er rijden ondertussen ook 12% meer auto’s op de weg. Omdat de economie aantrekt maar ook simpelweg omdat meer wegen meer verkeer aantrekt.

Meer wegen hebben dus nog nooit geleid tot minder files. Wel tot minder schone lucht, biodiversiteit en woonplezier. Zou het daarom niet een goed idee zijn om deze 1000 kilometer, waarvan de kosten geschat worden op 40 miljard euro even in de ijskast te stoppen en alternatieven te bedenken?

Snelheidslimiet

Een hele simpele maatregel, die Cora direct kan invoeren en geen rooie cent kost is snelheidsbeperking. Waarom is het niet mogelijk om tijdens de spits de limiet op 80 km te zetten, zodat iedereen met hetzelfde gangetje over de weg stiefelt? Regent het, zeker als het donker is, dan worden automobilisten onzeker, lees ik in een artikel van de Volkskrant. Karel Brookhuis, hoogleraar verkeerspsychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen geeft aan: ‘De een laat het gaspedaal los, de ander blijft gewoon met 140 over de weg crossen.’ Dat verschil veroorzaakt problemen. Meer variatie in snelheid en in afstand betekent meer onverwachte rembewegingen. En hup, je hebt een file. Het verkeer is gebaat bij harmonie: als iedereen dezelfde snelheid aanhoudt, passen er veel meer auto’s op de weg’. Zijn theorie klopt: toen de rondweg rond Amsterdam werd aangelegd was er lange tijd maar één rijstrook beschikbaar, waar iedereen 80 reed. Er was tijdens die aanleg nooit enige file.

Simpel

Zo hebben we meer kosteloze ‘tools’ tot onze beschikking. Wat als we het carpoolen weer nieuw leven in blazen? In sommige staten in de VS mag je niet tijdens de spits alleen in de auto zitten. Andere maatregelen kunnen we zo zelf nemen: eerder naar je werk, later naar je werk, een dag thuis werken, met de fiets of het ov naar je werk. Er zijn zoveel simpele manieren om die files te vermijden en te bestrijden. Het begint met de gedachte ‘Genoeg is genoeg’.
Is het geen idee om met alle filerijders af te spreken dat we het zelf wel een oplossing vinden, zolang Cora er niet mee komt? We kunnen er morgen al mee beginnen. Gewoon met z’n allen met 80 over de weg. Ik wil wedden dat iedereen dan eerder aankomt op zijn of haar bestemming dan die zwarte dinsdagochtend.

Annemarie de Raadt