Grote steden zijn de motor achter schoon verkeer. Die motor lijkt te haperen als je afgaat op een scan die Natuur & Milieu deze week publiceerde, maar het klimaatakkoord geeft gemeenten een nieuwe kans om voorrang te geven aan duurzame mobiliteit.
Natuur & Milieu analyseerde de nieuwe college-akkoorden van de 32 grote gemeenten. Volgens de milieu-organisatie tonen de steden nog te weinig ambitie voor schoon verkeer. Op enkele positieve uitzonderingen na, zoals Den Haag en Utrecht, nemen de meeste gemeenten weinig nieuwe maatregelen tegen smerige uitstoot.
Parijs
Tegelijkertijd wordt het belang van duurzame mobiliteit breed gesteund. Zo bevestigde bijna elke politieke partij tijdens de campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen dat de doelen uit het klimaatakkoord van Parijs heilig zijn. Juist steden kunnen hieraan bijdragen met de juiste maatregelen. Als zij flink op het pedaal trappen met slim beleid, dan wordt het verkeer snel schoner.
Wanneer gemeenten bijvoorbeeld samenwerken met grote bedrijven aan ambitieuze doelen, zie je veel beweging in de goede richting. Neem de Green Deal Zero Emission Stadslogistiek. Daarbij hebben steden als Utrecht, Rotterdam en Groningen met grote bedrijven als Albert Heijn, DeliXL en Renault afgesproken om winkels en horeca in 2025 alleen nog met emissievrije voertuigen te bevoorraden. Hierdoor zie je steeds vaker elektrische voertuigen voor winkels en restaurants staan.
Of denk aan milieuzones waarmee gemeenten een helder signaal afgeven aan de auto-industrie. Hoe meer gemeentes dit doen, hoe sneller schonere en zelfs emissievrije auto’s op de markt komen.
Het Rijk wil dan ook graag samenwerken met gemeenten aan duurzame mobiliteit. D66-staatssecretaris Stientje van Veldhoven wil bijvoorbeeld 200.000 forenzen uit de auto krijgen en op de fiets. Het budget dat zij hiervoor beschikbaar heeft, 100 miljoen euro, wil ze via co-financiering laten groeien tot 250 miljoen voor nieuwe fietspaden en fietsenstallingen.
Klimaatakkoord biedt een tweede kans
Natuurlijk kunnen gemeenten de klimaatdoelen niet in hun eentje halen, daarvoor zijn naast het Rijk ook veel andere partijen nodig. Daarom wordt er op dit moment onderhandeld over een nationaal Klimaatakkoord. Hierin staan concrete maatregelen om de uitstoot van broeikasgassen flink te beperken. En precies daarmee dient zich een nieuwe kans aan voor gemeenten om te zorgen voor schoon verkeer.
De gemeenten zijn namelijk ook vertegenwoordigd bij de Klimaattafel over Mobiliteit. Op die tafel ligt nu een grote stapel voorstellen voor groener vervoer. De potentie is er, maar er is nog een flinke slag nodig voor een concreet plan. Bij het opstellen hiervan kunnen gemeenten het voortouw nemen. Met afspraken over milieuzones, deelauto’s, (snel-)fietspaden, emissieloos OV en collectieve inkoop van elektrische- of waterstofauto’s.
Want het is niet zo dat de aarde wel even wacht met opwarmen, tot wij onze klimaatafspraken hebben gemaakt. Hij warmt nu al op. Daarnaast heeft iedereen recht op gezonde lucht. Bovendien kan duurzame mobiliteit veel hoognodige ruimte opleveren in de stad. Een fiets neemt nu eenmaal veel minder plek in dan een auto. Hopelijk zien de grote steden de scan van Natuur & Milieu daarom als een positieve aansporing om deze nieuwe kans voor duurzame mobiliteit met beide handen aan te grijpen.
