Ontwerp-klimaatakkoord: fijner wonen, minder betalen

Voor D66 staat centraal dat we werken aan een haalbaar en betaalbaar akkoord, waarbij de vervuiler betaalt. In de Tweede Kamer praten we de komende weken met experts over het ontwerp-klimaatakkoord. In totaal 26 uur.

Sinds de publicatie van het ontwerp-klimaatakkoord maken veel mensen zich zorgen over hoge kosten om hun woning van het gas af te halen. Ze lijken daarbij soms te denken dat hun CV-ketel vandaag nog uit huis gesloopt wordt. Maar dat is natuurlijk niet zo! We hebben tot 2050 voor deze verbouwing. En het klimaatakkoord biedt ook vooral veel kansen.

Meer wooncomfort

De opgave is wel groot. Tot 2030 verduurzamen we ongeveer 1,5 miljoen woningen. Gemeenten gaan daarvoor wijk voor wijk aan het werk. En woningbouwcorporaties pakken de komende jaren tienduizenden woningen aan, met als voorwaarde dat de maandlasten van huur en energierekening samen gelijk blijven of dalen. Zo krijgen huurders een fijner huis met dezelfde of zelfs lagere woonlasten.

De energiebelasting wordt aangepast, zodat investeringen in schone techniek zichzelf terugverdienen via een lagere energierekening.

Opkomst van ‘schaampanelen’

Wil je dat woningen goed geïsoleerd worden en zoveel mogelijk voorzien in hun eigen energie? Zorg dan ook voor heldere regels. Dat dringende advies gaf Wilfried van Sark, hoogleraar zonne-energie aan de Universiteit Utrecht tijdens een hoorzitting in de Tweede Kamer.

Dankzij de bestaande energieprestatienormen worden nieuwe woningen elk jaar al duurzamer. En we kunnen nog veel meer winst boeken, want er is technologisch veel meer mogelijk dan we in de praktijk toepassen. Bouwers lijken het liefst niks te veel te willen doen en niet verder te willen gaan. Daardoor worden nu huizen gebouwd die over 20 jaar alweer ouderwets zijn.

Dat leidt bijvoorbeeld tot de opkomst van zogenaamde ‘schaampanelen’: slechts een of enkele zonnepanelen op een dak, terwijl er veel meer op zouden passen, zodat eigenaren veel meer energie zelf opwekken.

De hoogleraar ziet bovendien niet alleen kansen voor zonnecellen op het dak van gebouwen, maar ook geïntegreerd in ruiten. Ze hebben dan weliswaar een lager rendement, maar het oppervlak om energie op te wekken is veel groter.

Laten we kiezen voor de ontwikkeling van zulke nieuwe technieken. Dat zorgt voor prijsdalingen, waardoor het voor iedereen betaalbaar wordt.

Baas over je eigen energie

Volgens de plannen in het klimaatakkoord heeft straks de helft van alle Nederlanders verwarming via een warmtenet. Minpunt daarbij is dat hierop eigenlijk geen concurrentie mogelijk is, waardoor een commerciële monopolist het tarief vaststelt.

We kunnen echter leren van Denemarken. Daar zijn warmtenetten vaak in handen van burgers, in de vorm van coöperaties. Die hebben geen winstoogmerk en het tarief valt eenvoudig af te leiden uit de jaarrekening.

Overigens kennen de Denen wel een hogere gasprijs, wat warmtenetten sneller rendabel maakt. Desondanks ziet de voorzitter van de klimaattafel Gebouwde Omgeving, Diederik Samsom, een toekomst voor warmtenetten in handen van burgers: “Zo’n model van coöperatief eigendom zou in Nederland best voet aan de grond kunnen krijgen.”

Laten we ervoor zorgen dat dit ook in Nederland mogelijk wordt: baas over eigen energie.

Investeringen terugverdienen

Volgens Jeroen Pels, hoofd hypotheken bij Triodos Bank, worden veel huizenkopers niet op het ‘duurzaamheidspotentieel’ gewezen van hun nieuwe woning. De bank ziet dat al heel veel maatregelen zichzelf terugverdienen via een lagere energierekening. Maar aanstaande eigenaren kijken nu alleen naar de hypotheek in plaats van naar de optelsom van hypotheek- en energielasten.

Hij stelt daarom voor om te rekenen met de totale woonlasten (hypotheek plus energierekening) bij de aankoop van een nieuw huis. Taxateurs moeten deze dan ook meenemen in hun woningwaarde-rapporten. Aanstaande woningeigenaren zien zo veel beter hoe ze hun nieuwe huis energiezuiniger kunnen maken. Daarmee verspil je minder energie, en gaan je woonlasten omlaag.

Slim isoleren

Aan het slot van de hoorzitting ontstaat een discussie tussen de experts over de noodzakelijke kosten voor het energieneutraal maken van woningen. Gijs van Wijk laat met zijn organisatie ThuisBaas zien dat dit goedkoper kan dan de standaardaanpak waar woningbouwcorporaties nu voor kiezen.

Bij de methode van ThuisBaas verdient een huishouden de investering voor het energieneutraal maken terug in 15 jaar. Dit wordt bereikt met een optimaal niveau van isoleren, want de kosten voor nog strengere isolatie lopen snel op voor de laatste tien tot twintig procent. Zijn oproep is dan ook om ruimte te houden voor verschillende manieren om huizen energieneutraal te maken, zodat we per situatie voor de best betaalbare oplossing kunnen kiezen.

Hoe gaan we verder?

Eind april reageert het kabinet op het ontwerp-klimaatakkoord. Daarna vindt in de Tweede Kamer een debat plaats waarbij we de plannen verder kunnen verbeteren, zodat iedereen met een stopcontact echt kan meedoen.