Energieneutraal met zonnepanelen die warmte én stroom opwekken

De nieuwe recreatieplek in Utrecht, Hoeve Wielrevelt van Natuurmonumenten, is een toonbeeld van milieuvriendelijk ondernemen. Het bijzondere systeem om zonlicht om te zetten in stroom én warmte springt direct in het oog. Het maakt de Hoeve energieneutraal.
Hoeve Wielrevelt markeert de nieuwe poort tussen stad en platteland. „Voor inwoners van Utrecht en vooral de groeiende wijk Leidsche Rijn is dit een aantrekkelijk nieuw gebied om te wandelen en fietsen”, zegt Peter de Wit van het bedrijf In2Ecobuildings. Op en rond de Hoeve worden het hele jaar door activiteiten georganiseerd. De Wit wijst de verschillende gebouwen aan die samen de Hoeve vormen. „Daar staat een potstal, we drinken zo koffie in de Gasterij Wielrevelt, en daarachter zie je het kantoor voor de boswachters van Natuurmonumenten, een kapschuur, een moestuin en een ruimte voor vrijwilligers en activiteiten.”
Vervolgens wijst hij weer op de kapschuur, waarop speciale zonnepanelen liggen. „Ze oogsten zonne-energie, voor warmte en stroom, met 258 m2 warmte-energiepanelen en 135 zonne-energiepanelen. Voor de gebruikers van de gebouwen hebben we uitgerekend hoeveel energie nodig is. Met dit systeem kan in de jaarlijkse energiebehoefte worden voorzien.”
De zonnepanelen vallen niet alleen op vanwege hun meervoudige rendement, maar ook door hun aantrekkelijke vorm. „Deze kun je ook op monumentale panden leggen zonder dat het aanzicht wordt geschaad”, stelt Peter de Wit.

Waterbuffer

Onder de vloer van de kapschuur ligt een geïsoleerde betonnen bak met 43 m3 water die dient als warmtebuffer. Hierin wordt de warmte opgeslagen die de warmtepanelen opwekken. Dit water wordt via een ringleiding naar de gebouwen van het complex gepompt. Het water uit de buffer is bijvoorbeeld 20 graden en water-water warmtepompen in de verschillende gebouwen brengen de temperatuur vervolgens op de benodigde 25 graden. De stroom voor deze warmtepompen wordt geleverd door zonnepanelen op het dak van de kapschuur. „We kunnen zo het grootste deel van het jaar in onze energie voorzien, maar we hebben als achtervang wel een aansluiting op het elektriciteitnet.”
Als de zon ’s winters voor onvoldoende energie zorgt op de Wielrehoeve, worden de drie gebouwen verwarmd door een luchtwarmtepomp. Maar In2EcoBuildings wil het systeem zo optimaliseren dat de Wielrehoeve het hele jaar door, dus ook in de winter, zelfvoorzienend is wat betreft energie en de luchtwarmtepomp zo weinig mogelijk gebruikt wordt. ,,Hoe meer warmte we in de zomer kunnen bufferen des te meer er in de winter beschikbaar is om deze koude maanden door te komen. Externe nalevering is dan tot een minimum te beperken.’’

Showcase energieneutraal bouwen

De ontwikkeling van Hoeve Wielrevelt kostte uiteindelijk vier jaar. In2EcoBuildings was gedurende het gehele proces betrokken, van idee tot uitvoering. „Dat is best een lange periode, maar het was de investering zeker waard”, licht De Wit toe. „Voor ons is het nu een showcase voor betaalbaar energieneutraal bouwen.’’
Volgens de ondernemer kunnen veel andere gebouwen op dezelfde manier energieneutraal worden, zoals grote bedrijfspanden en overheidsgebouwen. „Maar ook huizen van particulieren kun je met een waterbuffer voorzien van warmte. De meeste kruipruimtes zijn groot genoeg voor de watertank die je dan nodig hebt.”
Als je wilt, kun je het energiesysteem op de Hoeve Wielrevelt zelf bekijken. Je kunt dat meteen combineren met een wandeling of fietstocht door het gebied Wielrevelt of over het landgoed Haarzuilens. En de koffie in de Gasterij smaakt prima.