Er zijn dagen dat ik om 5.30 uur wakker word en meteen aansta. Er zijn ook dagen dat ik rond 7.00 uur door de wekker uit een diepe coma getrokken wordt. Beide varianten zijn niet ideaal. De eerste resulteert vaak in een onrustig malen. De tweede zorgt voor een dot watten in mijn hoofd die mijn denken op z’n minst een paar uur vertraagt. En beiden zorgen voor een gebrek aan energie, focus en concentratie. Zou een dutje in dat geval uitkomst bieden?
Een dutje verhoogt de creativiteit en productiviteit
Laat ik eerst beginnen met een bekentenis: ik heb een ambivalente relatie met dutjes. Aan de ene kant kan ik een hele dag uitkijken naar het dutje waarop ik mezelf die dag ga trakteren. Aan de andere kant vind ik het bijna altijd zonde van mijn tijd en geef ik prioriteit aan andere dingen. Iets dat ik vroeger oploste door (bijna altijd) in de trein naar huis te dutten. Maar omdat ik tegenwoordig vooral thuiswerk, is met de treinreis het dutje ook verdwenen. En daarmee doe ik mezelf tekort, zo blijkt. Want dutjes verhogen je creativiteit, je productiviteit en je alertheid.
Onderzoek van de Sorbonne Universiteit
Net voordat je in een diepe slaap belandt, borrelt de creativiteit op, zo blijkt uit een studie van de Sorbonne universiteit in Parijs. De onderzoekers gaven honderd mensen de opdracht om een reeks wiskundige puzzels op te lossen. Na een tijdje kregen de proefpersonen een pauze waarbij ze 20 minuten in een comfortabele ligstoel een powernap mochten doen. Daarbij moesten ze wel een fles water in hun handen houden. Als die uit hun handen viel (omdat ze in een diepere slaap vielen) schoten ze wakker en gingen ze weer aan het werk.
Uit de studie bleek dat mensen die in die 20 minuten klaarwakker waren gebleven, minder productief waren met het oplossen van de puzzels als de mensen die even kort waren weggedoezeld. “We weten al langer dat een goede nachtrust helpt om je gedachten op een rij te zetten,” stelden de onderzoekers. “Deze resultaten laten zien dat er ook een soort creatieve sweet spot is op de grens tussen slapen en waken.” Dat wordt ook wel de sluimerfase genoemd, of de eerste fase van je slaap. Heel technisch: N1 of hypnagogia.
Edison en Dalí als inspiratiebron
Overigens is deze kennis niet helemaal nieuw. Zo maakten Thomas Edison en Salvador Dalí ook al gebruik van deze techniek. Zij gingen tussen de middag slapen met iets zwaars in hun handen. Zodra dat op de grond viel, schrokken ze wakker en konden ze zich hun creatieve ingevingen nog herinneren. Hoe lang het duurt voordat je het voorwerp uit je handen laat vallen, zal per persoon en misschien ook wel per keer verschillen, maar het gebeurt in ieder geval voordat je in een diepere slaap wegzakt.
Maximaal twintig minuten
“De ideale powernap zit ergens tussen de tien en twintig minuten,” zei ook slaapexpert Floris Wouterson vorig jaar al eens tegen Radar. Duurt een dutje langer dan kom je in een volgende slaapfase terecht waarbij je spieren verslappen en je lichaam hormonen afgeeft die ervoor zorgen dat je langer kan doorslapen. Als je dan wakker wordt, zorgen diezelfde hormonen ervoor dat je versuft en groggy wakker wordt. En dat is nou precies niet het beoogde effect van een dutje. Tenzij je er een klassieke siësta van wil maken en een volledige slaapcyclus van 90 minuten van maakt.
Met een sleutelbos en koffie
Goed, kleine dutjes van max 20 minuten zorgen er dus voor dat je energieker en scherper wakker wordt en makkelijker bij je creatieve ideeën kan. Daar kan je natuurlijk de wekker voor zetten of -net als Edison en Dalí- een zwaar voorwerp voor vasthouden. In Japan kiezen ze ervoor om een dutje te doen met een sleutelbos in de hand, die net boven de vloer bungelt (anders valt ie niet hard genoeg). Zodra je spieren ontspannen, vallen de sleutels, word je wakker en kan je weer vol concentratie en creativiteit aan de slag. Een extra hulpmiddel is het drinken van een kop koffie vlak voordat je een dutje doet: de cafeïne doet er ongeveer 20 minuten over om in te kicken.
Niet te laat op de dag
Dat dutjes nuttig kunnen zijn, weten sommige bedrijven ook. Zo kan je bij Ben & Jerry’s, Google, Huffington of de Vrije Universiteit gewoon even wat slaap pakken in een aparte ruimte of ‘sleeping pod’, een soort slaapcoconnetje. Gewoon slapen op je werk wordt dus steeds meer geaccepteerd. Daarbij is het overigens wel belangrijk om dat dutje niet te laat op de middag te plannen, want dan kan het ’s avonds nog wel eens voor problemen zorgen als je naar bed gaat. En om niet in bed te kruipen voor je dutje, omdat je die plek nou juist met een volle nacht slaap associeert en dat is precies wat je niet wilt met je powernap.
Ik ga nog even een dutje doen denk, het kan nog net…
Doe jij regelmatig een dutje op je werk en merk je dat je daar productiever en creatiever van wordt? Vertel ons jouw verhaal en deel je ervaringen door hieronder een reactie achter te laten. Lees ook of uitslapen in het weekend nou gezond is of niet. En hoe goed slapen je slank houdt.
