De verrassende waarheid achter voedselkilometers

In het begin van 2014 is de Volkskrant gestart met de reeks ‘De Tien Geboden van Goed Eten’. Het eerste gebod is ‘Gij zult van dichtbij eten’. Met alle aandacht de afgelopen tijd voor lokale voedselinitiatieven is het tijd dieper in te gaan op de voor- en nadelen van lokaal inkopen. Is het nu echt zo dat je met een retourtje Bali net zoveel CO2 verbruikt als wanneer je je leven lang wekelijks sperzieboontjes eet uit Kenia? Hoe duurzaam is lokaal consumeren nu echt?

Food miles

Dat het voedsel dat we vandaag de dag produceren overal ter wereld vandaan komt, is een bekend gegeven. De FAO, de landbouworganisatie van de Verenigde Naties heeft berekend dat de export van groente en fruit sinds 2000 is verdubbeld. De Volkskrant laat door middel van een voorbeeld zien dat een simpele salade met boontjes uit Kenia (6.600 kilometer), avocado uit Zuid-Afrika (9.600 kilometer), sla uit Zuid-Italië (1.400 kilometer) en tomaten uit Spanje (1.800 kilometer) toch al snel in totaal bijna 20.000 kilometer heeft afgelegd. Ter vergelijking, 20.000 kilometer staat gelijk aan een wandeling van de Noordpool naar de Zuidpool.

Ecologische voetafdruk

Tienduizenden transportkilometers voor voedsel lijken geen positief effect te kunnen hebben op het milieu. Toch blijkt uit het artikel dat geïmporteerde voedselproducten milieuvriendelijker kunnen zijn dan lokaal geproduceerd voedsel. Hoe kan dit? Productie in Nieuw-Zeeland kost met name minder energie vanwege het gunstigere klimaat en betere productieomstandigheden. Zo hoeft er in Nieuw-Zeeland minder kunstmest en krachtvoer gebruikt te worden en hoeft fruit van verre landen minder lang in energieslurpende koelcellen bewaard te worden. Hieruit blijkt temeer dat transport maar verantwoordelijk is voor een klein deel van de klimaatbelasting van voedsel.

Lokaal voedsel

Transport van voedsel zorgt dus niet per definitie voor een grote milieudruk. Daarnaast is het zo dat lokale distributiesystemen vaak veel minder efficiënt distribueren dan de logistiek van de grote supermarktketens. Moeten we het daarom toch maar bij het oude laten?

Dat is de vraag. Milieudruk is namelijk niet de enige reden om over te stappen naar een lokaler en regionaler dieet. Er zitten verschillende voordelen aan een lokaal landbouwsysteem. Ten eerste is het bij lokale productiesystemen makkelijker de kringloop sluitend te krijgen. Daarnaast stimuleert lokale productie de biodiversiteit. Wellicht het belangrijkste voordeel is echter dat lokale voedselproducten traceerbaar zijn. Hierdoor kunnen wij als consumenten zelf het heft in eigen handen nemen en, in plaats van de controle uit handen te geven, zelf controleren of het voedsel wat wij eten op een voor ons verantwoorde wijze is geproduceerd.

Meer informatie? Het gehele artikel met uitgebreide toelichting is te vinden op de site van de Volkskrant.

Lees ook:
DIY: Zelfvoorzienend worden in 7 stappen
[adrotate group=”1″]
Interactieve kaart onthult de beste wildplukplekjes