De Nieuwe Graanschuur is een bijzondere winkel. Biologisch en verpakkingsarm. Bovendien krijgen streekproducten altijd voorrang. Maar misschien nog wel interessanter is de visie van de initiatiefnemers van de winkel: over geldstromen, biologisch telen en de impact ervan op je omgeving. Ik zocht Abel Hertzberger op, een van de oprichters van . ‘Met je alledaagse boodschappen heb je verreweg de meeste impact op je omgeving.’
Verpakkingsarm en uit de streek
‘Verpakkingen zijn puur marketing. Vaak niet eens nodig. Alleen mensen hebben dat niet altijd door.’ Nog geen minuut binnen en Abel is los. Hij vertelt honderduit over de winkel. ‘Voor veel mensen is het lastig om over te stappen naar verpakkingsvrij winkelen. Althans: ze dénken dat het extra moeite kost. Terwijl het gros na 1x nooit meer anders wil.’ Om iedereen te voorzien bieden ze altijd verpakte alternatieven aan. Stiekem met de hoop dat ze snel overstappen en hun eigen potjes en zakjes meenemen. Veel van de producten komen uit de directe omgeving van Amersfoort.
‘Maar we moeten wel een winkel zijn met een volledig aanbod. Als je álles uit de streek wilt halen, verlies je snel klanten.’ Over het begrip ‘streek’ is Abel duidelijk: ‘25 kilometer rondom Amersfoort. Als we een product halen van een boerderij die op 26 kilometer ligt, dan is dat prima, maar dat noemen we geen streekproduct meer.’
De klanten hebben zeggenschap
Een bijzonder aspect van De Nieuwe Graanschuur is dat het een coöperatie is. Ze worden gefinancierd door leden die zelf gebruik maken van de winkel en – belangrijker – ook zeggenschap hebben. ‘We organiseren avonden waarin de leden ideeën mogen aandragen. Dit zorgt ervoor dat we ons altijd blijven ontwikkelen.’ En dat is cruciaal volgens Abel. ‘Wij zijn nooit een winkel geweest om het winkel zijn. Wij zijn eerder een nieuw soort visie: op geld, op dagelijkse boodschappen en op duurzaamheid. We proberen constant nieuwe dingen uit en kijken dan of het werkt, of het aanslaat. Zo niet, dan jammer. Maar dan hebben we het in ieder geval geprobeerd!’
Jouw 10 euro heeft meer impact dan je denkt
Ik geef hem een keuze: als ik 10 euro uitgeef in de Nieuwe Graanschuur aan Product X en 10 euro aan een vergelijkbaar product in een grote supermarkt. Wat is dan precies het verschil? Wat gebeurt er met het geld? ‘Als je bij een grote supermarkt boodschappen doet, dan heeft jouw geld geen veranderende kracht. Een grote supermarkt boeit het niet. Die verkopen biologische producten, omdat de klant dat wil. Maar de achterliggende gedachte ontbreekt, terwijl die juist zo belangrijk is. Stel dat genetisch gemanipuleerde groenten ineens populair worden, dan zijn grote supermarkten er als de bliksem bij om hun biologische producten in te ruilen.’
Volgens Abel ligt dat bij De Nieuwe Graanschuur anders: ‘Wij zijn heel open over onze producten, wij kunnen vertellen van welke boerderij het afkomstig is. Bovendien is de keten in veel gevallen kort. Wij halen producten direct van het land en zetten het in het schap. Dan weet je zeker dat je geld wél lokale telers en boeren helpt.’
Terug naar de essentie
Volgens Abel hebben dagelijkse uitgaven meer impact op de wereld en de directe omgeving dan mensen zich bewust zijn. ‘Je kan wel wachten op de politiek, maar dan kun je wachten tot je een ons weegt. Zélf heb je de grootste impact, vooral bij je alledaagse uitgaven. Zo stimuleer je lokale telers, biologische landbouw en kun je op een dagelijkse basis kiezen om iets goeds te doen.’ Ik zeg tegen hem dat de sfeer in De Nieuwe Graanschuur gemoedelijk is, rustig. Alsof je een stapje terug in de tijd gaat. Abel lacht: ‘In feite doen we dat ook. We gaan terug naar de essentie. Maar het is wel een broodnodig stapje terug. En met jouw uitgaven kun je een heel belangrijk aandeel hebben in dat stapje.’
De Nieuwe Graanschuur was op 8 juni 2016 een van de lokale initiatieven op ASN Live Amersfoort, een evenement van ASN Bank.
