De schokkende (maar vaak onbekende) feiten van de plastic soep

Op 14 Augustus gaat Daniël Poolen, manager van het Plastic Soup Lab, op reis naar San Francisco, de eilanden van Hawaii en L.A. om te duiken in de wereld van de Plastic Soep. Tijdens deze Plastic Soup Trip ontmoet hij politici, onderzoekers, ondernemers, kunstenaars en vrijwilligers die bezig zijn om de Plastic Soep te bestrijden.

De avonturen van Daniel zijn te lezen op hetkanWel en op zijn eigen website, plasticsouptrip.com en zijn facebookpagina.

Sinds Boyan Slat, een student die een machine ontwikkelt om de plastic soep op te ruimen, is de plastic soep “hot” geworden. Er is alleen een groot verschil tussen de naam kennen en daadwerkelijk weten wat het betekent. De betekenissen die worden gegeven zijn vaak een combinatie van een snufje waarheid en een scheutje fantasie.

Het wordt tijd om voor eens en voor altijd een helder antwoord te krijgen op de vraag: Wat is de plastic soep?

De ontdekking

De plastic soep is in 1997 “ontdekt” door kapitein Charles Moore. Toen hij met zijn catamaran van California naar Hawaii zeilde, besloot hij af te wijken van de route en meer richting de Noord-Pacfische gyre te varen. Een gyre is een plek waar waterstromingen in rondjes draaien en waarvan op de hele wereld vijf grote en vele kleintjes te vinden zijn. Een windstil gebied, waar weinig zeilers komen. Hier werd hij geconfronteerd met grote hoeveelheden (plastic) afval verspreidt over kilometers zee.

Bij zijn terugkomst veroorzaakte deze ontdekking een ware media-orkaan en kreeg het verhaal zijn eigen leven. De media creëerde de illusie dat het om een plastic eiland zou gaan dat 2x de grootte had van de staat Texas. Zulke feitjes gaan als warme broodjes over de toonbank en zo werd deze ontdekking wereldnieuws.

Overigens hadden wetenschappers al langer aanwijzingen dat plastic in het water een probleem vormde.

De kennis van nu

Sinds die tijd zijn er veel studies gedaan naar de hoeveelheden plastic in de wereld. De definitie van plastic soep kunnen wij nu als volgt omschrijven:

De plastic soep is een verzamelnaam voor al het plastic afval dat zich in al onze wateren bevindt.

Plastic in al onze wateren! Van fjorden van Noorwegen tot de stranden van Bali, overal wordt plastic gevonden. Dit gaat om grote stukken plastic, maar ook om microscopische stukjes plastic. Van de grofweg 300 miljoen ton plastic die wij jaarlijks produceren belandt er zo’n 0,46 miljoen ton in ons oppervlaktewater. De schatting is gebaseerd op zo’n 1500+ studies,

De 1%

De plastics in ons oppervlaktewater zijn uitvoerig bestudeerd door wetenschappers, maar er is een gat. Een nieuw onderzoek laat zien dat 99% van de plastics in onze oceanen “verdwijnen”. Waar blijft de rest dan? Enkele suggesties:

• Plastic wordt zo klein dat men het simpelweg niet kan meten
• Plastic wordt onderdeel van de voedselketen
• Plastic zweeft of zinkt
• Plastic spoelt aan op stranden
  

Er ligt nog een berg aan onderzoek voor wetenschappers wereldwijd om precies in kaart te brengen waar al het plastic zich bevindt.

Waarom plastic soep en geen afvalsoep?

Het soep gedeelte is nu hopelijk helder, maar waarom toch die naam plastic? Dat komt omdat plastic enkele eigenschappen heeft die, eenmaal in het milieu, nare effecten kan hebben.

Het materiaal plastic, in het Nederlands kunststof, breekt niet af zoals een blaadje verwordt tot humus. Plastic is als een spaghettisliert die steeds kleiner en kleiner wordt. Het verdwijnt voor het oog, maar het blijft plastic. Des te kleiner het wordt, des te groter de kans dat het terug wordt gevonden in onze voedselketen. Er kleven voedzame organismen aan of dieren zien het simpelweg aan voor voedsel. Men vindt plastics terug in vogels, vissen, oesters en plankton. Vooral bij vogels als de Noordse stormvogel en de albatros is bekend dat plastic in de maag voor een onstilbare honger kan zorgen, met alle gevolgen van dien.

Des te kleiner de plastics worden, des te groter de oppervlaktes. Deze plastics werken als een magneet voor toxische stoffen. Op micro- en nanoplastics uit de oceaan vindt men grote hoeveelheden giftige stoffen. Hierbij moet je denken aan bijv. brandvertragende stoffen die plastics voor de mens een stuk veiliger moeten maken.

De grote vraag is nu wat dit voor effect heeft op onze gezondheid.

Tot slot

De plastic soep is een hele jonge milieuramp: plastic bestaat nog maar zo’n 100 jaar. Het heeft zich genesteld in alle hoeken van onze wereld. Dit maakt het een meerkoppig monster dat heel lastig te bestrijden is. Simpelweg plastic vissen uit de zee is een druppel op de gloeiende plaat.

Wat wel te doen? Dat hoop ik met mijn Plastic Soup Trip te ontdekken.

Jij kan deel uitmaken van de Plastic Soup Trip met Kickstarter. Crowdfund mee en maak mijn reis mogelijk. Je krijgt een leuke beloning. De ultieme beloning: een op maat gemaakte presentatie + workshop voor  jouw bedrijf of organisatie. waar ook ter wereld. Steun het project en wordt deel van de oplossing!